عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها

نگاهی تحلیلی بر عوامل تاثیرگذار بازار آهن و قیمت محصولات فولاد

در طی یک سال گذشته بازار آهن و محصولات فولادی درگیر نابسامانی شدیدی بوده است که مهم‌ترین علت آن افزایش قیمت دلار بوده که بر قیمت این محصولات هم تأثیر گذاشته است. اما در حال حاضر, بازار این محصولات در شرایط با ثبات تری قرار دارد. قیمت ضایعات آهن از آن دست عواملی است که تأثیر زیادی بر قیمت محصولات فولادی داشته اما تأثیر آن در برابر قیمت دلار به آن اندازه کم‌رنگ است که دیگر به عنوان یک عامل مهم در نظر گرفته نمی‌شود. در این مقاله کارا پرنیان شرق به بررسی بیشتر می پردازد.

در ابتدا به معرفی چندین عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها عامل تأثیرگذار بر وضعیت بازار آهن و قیمت آهن آلات پرداخته شده است

1. قیمت مسکن
2. نرخ ارز
3. قیمت خودرو
4. قیمت سنگ آهن
5. قیمت نفت
6. قیمت فولاد
7. تورم جهانی و داخلی
8. هزینه‌های حمل و نقل
9. اثر عرضه و تقاضا

هر کدام از موارد ذکر شده در سال‌های مختلف به میزانی متفاوت توانسته‌اند بر قیمت آهن‌آلات تأثیرگذار باشند و قیمت آن را دستخوش نوسان و تغییر کنند.

با توجه به این که افق اقتصاد ایران و اکثر بازارها در سال جدید پر از ابهام و اما و اگر است و هیچ تصویر روشن و امیدوارکننده‌ای برای فعالان اقتصادی (از جمله بخش فولاد) تداعی نمی‌کند و اکثر کارشناسان اقتصادی روزهای سخت به همراه تورم بالای 30 درصد را پیش‌بینی می‌کنند.

آمار سال جاری نشان می‌دهد, مجموع تولید فولاد ایران رقمی بین 20 تا 25 میلیون تن است. به گفته رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد, افق تولید در سال جدید حدود 30 میلیون تن خواهد بود, البته مصرف داخلی کم‌تر از این مقدار است. هم‌چنین افزایش نقدینگی حاکی از افزایش تورم در سال جدید می‌باشد. امسال تورم نقطه به نقطه در اکثر محصولات بین 40 تا 50 درصد بوده و تورم ماهانه بیش از 30 درصد بوده است. این افزایش تورم خود افزایش نرخ ارز را در پی داشته است, که این موضوع بر نرخ کلیه کالاها, دستمزد, حقوق و هزینه‌های سربار تولید مؤثر اثر داشته است که البته قیمت آهن‌آلات را هم بی‌تأثیر نگذاشته است.

علت این فراز و فرودهای به وجود آمده در بازار آهن این است که در اردیبهشت 98 نزدیک سالگرد خروج آمریکا از برجام, ترامپ ضربه سختی به صنعت فولاد ایران زد و صنایع آهن, آلومینیوم, فولاد و مس را در لیست تحریم‌های خود قرار داد. اما سوال پیش آمده در این زمینه این است که چرا ترامپ به جای صنعت پتروشیمی, سراغ صنایع فلزی رفت. صنعت پتروشیمی اولین منبع درآمدی و وابسته به نفت ایران است و می‌توانست در اولویت اول آمریکا قرار بگیرد اما صنایع فلزی دومین منبع درآمدی در لیست تحریم‌ها قرار گرفته است. اما چرا صنایع فلزی؟

دلیل آن این است که صنایع پتروشیمی ایران تأثیر زیادی بر جهان دارد و تحریم آن مشکلات اساسی برای سایر کشورها به وجود می‌آورد به همین دلیل صنایع فلزی ایران که قبل از برجام دچار رکود شده بود در لیست تحریم‌ها قرار گرفت.

عوامل تأثیرگذار وضعیت بازار آهن و قیمت مقاطع فولادی

قیمت فولاد خود مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده نرخ انواع پروفیل‌ها است که البته قیمت فولاد نیز تحت تأثیر عوامل بسیار زیادی است, مانند نرخ ارز, قیمت جهانی فولاد, قیمت قراضه, سنگ آهن و میزان عرضه و تقاضای بازار داخلی.

تأثیرگذاری قیمت دلار در بازار فولاد به اندازه‌ی زیادی بالا رفت و این باعث عدم ثبات در قیمت‌ها شد که این عامل ریسک سرمایه‌گذاری را بسیار بالا برده بود و این باعث کاهش سرمایه شد, که این بی‌ثباتی نرخ ارز تنها به صورت مستقیم بر این صفت تأثیر نمی‌گذارد بلکه تأثیرات پنهان نیز دارد. که این جو روانی حاکم, تقاضا را کاهش می‌دهد و یا رکود در بازارهای موازی مانند خودرو به بازار فولاد منتقل می‌شود و تمام این‌ها باعث بحران می‌شود.

قیمت ضایعات یک عامل تعیین‌کننده در زمان ثبات است

قیمت ضایعات همواره رابطه مستقیم با بازار فولاد ندارد و گاهی اوقات شدت عوامل دیگر به اندازه‌ای افزایش می‌یابد که نرخ قراضه آهن تأثیری بر روند بازار ندارد. در این شرایط نرخ ارز بر دیگر عوامل غلبه دارد و اثر همه آن‌ها را خنثی کرده است.

دلار در پایان مهر ماه نسبت به ابتدای سال 98, 3/14 درصد افت داشت. طی بازه یک ماهه مهر نیز قیمت این ارز 8/0 درصد افت کرد.

• تعادل بین عرضه و تقاضا از مهم‌ترین عوامل در ثبات بازار است به صورتی که این عوامل توانسته است روند صعودی نرخ محصولات را بشکند و ثبات را در بازار حکم‌فرما کند و این باعث می‌شود بازار از رکود عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها خارج شود و صنعت فولاد رونق یابد.
• امروزه دغدغه اصلی مسکن‌سازان و فعالان عرصه صنعت و فولاد عدم وجود ثبات در قیمت آهن‌آلات می‌باشد.

از آنجا که حجم عظیمی از محصولات فلزی مورد استفاده در صنایع و بخش مسکن, وارداتی و به تبع آن وابسته به قیمت ارز است بنابراین عاملی که بیش از همه بر تغییرات قیمت آهن در ایران خصوصا در سالی که گذشت تأثیر گذاشت در نوسانات قیمت ارز بوده است.

نوسانات نرخ ارز

نوسانات نرخ ارز بر قیمت محصولات فولادی تأثیر دارد که با افزایش قیمت دلار صادرات آهن توجیح پیدا می‌کند, در نتیجه کارخانه‌های تولیدکننده محصولات فولادی تمایل به صادرات در نتیجه باعث افزایش قیمت محصولات فلزی می‌شود, و وارداتی بودن بخشی از فولاد مصرفی سبب افزایش نرخ ارز می‌شود که این خود بر بازار آهن تأثیر می‌گذارد.

تأثیرات قیمت نفت

از آنجا که 15 درصد از قیمت محصولات فولادی مربوط به انرژی مصرفی است و در تمام مراحل تولید فلزات, هم به صورت مستقیم و هم به صورت یرمستقیم از انرژی فسیلی استفاده می‌شود, بنابراین تییرات قیمت نفت بر قیمت فولاد تأثیرگذار است.

قیمت آهن‌آلات طی روزهای گذشته با رکود مواجه بوده است و این روند نزولی به وسیله‌ی رقابت‌های منفی میان عرضه‌کنندگان این محصول کم‌رنگ‌تر شده است. همچنین تولیدکنندگان محصولات فولادی در لیست فروش محصولات خود افت قیمت‌های کم‌تری را ثبت کرده‌اند که این نشانه‌ی ثبات در بازار این محصول عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها است و همچنین ثبات قیمت شمش نشانه‌ای دیگر از ثبات قیمت آهن‌آلات است.

کاهش تعرفه ورق وارداتی به ایران سبب افزایش رقابت در بازار داخلی می‌شود که این می‌تواند کشور ایران را یکی از صادرکنندگان عمده محصولات فولادی تلقی کند. با توجه به پیش‌بینی افزایش قیمت آهن‌آلات سیگنال‌های مثبتی در بازار فولاد ایجاد گردیده که تمایل به افزایش قیمت آهن‌آلات را در روزهای آتی به همراه دارد. در بازار کشورهای خارجی, نوساناتی همچون افزایش قیمت نفت و کاهش نرخ دلار در حال وقوع است که احتمال می‌رود قیمت آهن‌آلات به سمت و سوی جدیدی میل کند. در صورتی که این روند در بازار جهانی مشاهده شود می‌توان به افزایش قیمت آهن‌‌آلات در بازار داخلی امیدوار بود.

تأثیر قیمت آهن‌آلات و مصالح ساختمانی بر قیمت مسکن

بازار آهن در حال خارج شدن از رکود است و هنوز به رونق نرسیده, افزایش نرخ مصالح و آهن در طی 2 سال اخیر بر نرخ مسکن تأثیر گذاشته است. بازار مسکن چند سال است که رکود است اما اخبار حاکی از گران شدن مسکن, در پی افزایش اجاره‌ها باعث بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی و آهن, واسطه‌گری و عدم‌کنترل بر فعالیت صنوف در ارتباط با آهن است.

تورم جهانی و تأثیر آن بر قیمت آهن

تغییر قیمت جهانی بازار محصولات فولادی بر قیمت این محصولات در ایران هم تأثیر می‌گذارد, اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود سیاست کشورهای توسعه‌یافته عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها در قبال کشورهای در حال توسعه است. کشورهای توسعه‌یافته در حال انتقال کارخانه‌های خود به کشورهای جهان سوم هستند, از این رو توجه به افزایش تورم در کشورهای در حال توسعه, تورم جهانی می‌تواند تأثیر بیش‌تری روی قیمت این بازار بگذارد.

هزینه حمل و نقل

هزینه حمل و نقل تأثیر زیادی بر قیمت محصولات فولادی مثل قیمت میلگرد دارد. این افزایش هزینه حمل ونقل باعث می‌شود قیمت تمام شده محصولات در بازار افزایش یافته و تقاضا برای آن کاهش یابد. در شش ماهه دوم سال و فرارسیدن زمان صادرات دانه‌های خوراکی از کشور روسیه به سایر کشورها تقاضای خارجی برای کشتی‌های باربری افزایش یافت, در نتیجه واردات محصولات فولادی به کشور روندی کاهشی داشت, عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها و این امر باعث افزایش قیمت قیمت محصولاتی مانند قیمت آهن شد.

تأثیر عرضه و تقاضا

مسأله عرضه و تقاضا به شدت وابسته به مبحث صنایع وابسته است و در سال گذشته تقاضای صنایع وابسته به شدت متزلزل و غیرقابل پیش‌بینی بود و این مسأله شرایط دشواری را رقم زد.

تغییرات در قیمت جهانی فلزات

در برهه‌ای از سال 97 شاهد این بودیم که کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده فولاد دنیا به علت ساخت و سازهای داخلی, صادرات فولاد خود به تمام نقاط دنیا را متوقف ساخت و این موضوع بر افزایش قیمت جهانی فولاد و بازار آهن اثر گذاشت.

بازار مسکن

با توجه به رکود در بازار مسکن, افزایش قیمت در محصولات پرکاربرد در ساخت مسکن از جمله قیمت میلگرد دور از انتظار نیست. البته تأثیر قیمت فولاد بر بازار مسکن تأثیری دو جانبه است به این معنا که این دو عامل یکدیگر را تقویت می‌کنند.

صنعت خودروسازی و سایر صنایع

از جمله مشتقات فلزی که در صنایع خودروسازی کاربرد زیادی دارد پروفیل‌های صنعتی است. افزایش قیمت مواد اولیه‌ی تولید آهن بر افزایش قیمت پروفیل و در نتیجه افزایش قیمت خودرو تأثیر دارد.

با کاهش قیمت کالاها طی دو سال گذشته شرایط دشواری بوده است, هم برای تحلیلگران بازار کالا و هم وزرای دارایی کشورهای صادرکننده کالاها. انتظارات محرک قیمت حتی پایین‌تر هنوز افزایش نیافته‌اند به ویژه برای نفت و دیگر منابع انرژی. با این وجود, اخیرا یک نقطه روشن وجود داشته است. طیف وسیعی از قیمت فلزات جهش یافته است. سنگ آهن بیش‌ترین عناوین را با پرش تقریبا 40 درصد از ژانویه 2016 برای 62 درصد محموله‌های آهنی تحویل داده شده به چینگدایو چین کسب کرد.

آیا برای کالاهای دیگر و به طور خاص برای نفت معنی دارد؟ پاسخ به نظر بله است. معاملات آتی سنگ آهن با 7 ماه تأخیر موفقیت چشمگیری دارند. رگرسیون داده ماهانه برای 2016-2010, 76 درصد پویایی قیمت نفت برنت سناریوهای مدلسازی بازار آتی قیمت نفت را توضیح می‌دهد. اگر ما دوره داده 16-2013 را طی کنیم, ما یک افزایش 91 درصدی مربع R را به دست می‌آوریم.

در این ارتباط چیست؟ این ارتباط در صورتی معنا دارد که قیمت سنگ آهن به عنوان گزارش پروژ‌ه‌های سرمایه‌گذاری مصوب با مقادیر مشخصی از فولاد و سایر مصالح ساختمانی مورد نیاز در نظر گرفته شود. در عین حال نفت در استفاده بسیار انعطاف‌پذیر است و فورا قابل مصرف است. به عبارت دیگر, مصرف‌کنندگان سنگ آهن منابع خود را بیش‌تر از نفت برنامه‌ریزی و پیش‌بینی می‌کنند- از نظر آماری 6 ماه شکاف برنامه‌ریزی به نظر می‌رسد.

عوامل تاثیرگذار بر نرخ دلار

قیمت دلار در سال گذشته با نوسانات افزایشی همراه بود و از محدوده ۱۶ هزار تومان در فروردین ماه به ۲۵ هزار تومان در پایان اسفند رسید.

به گزارش وقت صبح به نقل از اقتصاد نیوز؛ بهار سال ۱۳۹۹ در حالی آغاز شد که نرخ اسکناس آمریکایی در روزهای نیمه تعطیل نوروز در معاملات پشت خطی و با دخالت سفته بازان از ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان به ۱۶ هزار و ۵۵۰ تومان رسید.

بازارساز از ۱۵ فروردین به بازار وارد شد

این افزایش در حالی رخ داد که صرافی ملی در مدت سیزده روز ابتدایی سال، نرخی را برای دلار و یورو مشخص نکرد و بازارساز از ۱۵ فروردین به بازار وارد شد و نرخ رسمی فروش ارز را تعیین نمود. اما به دلیل شیوع بیماری کووید ۱۹ و به دستور ستاد مبارزه با کرونا تقریبا صرافی ها تا هفته ابتدایی اردیبهشت فعالیت زیادی نداشتند.

اسکناس آمریکایی در یک دوره ۷۶ روزه از عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها نیمه اردیبهشت تا ۲۹ تیر در فاز صعودی و بدون توقف از محدوده ی ۱۶ تا ۲۵ هزار تومان بالا رفت و از سقف های تاریخی خود به سرعت عبور کرد. عوامل متعددی در این افزایش تاثیر داشتند که به اختصار به آنها اشاره می کنیم.

قیمت دلار در بازار امروز (۱۵ آبان ماه ۱۴۰۱) + جدول

امروز دلار در بازار آزاد برخلاف رشد قبلی با افت قیمت روبرو بوده است، بطوری که دلار در بازار آزاد که روز قبل تا ۳۶،۲۵۰ (سی و شش هزار و دویست و پنجاه) تومان رسیده بود، امروز - یکشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۱ مصادف با ۰۶ نوامبر ۲۰۲۲ - با کاهش ۱.۳۹ درصدی به ۳۵،۷۵۰ (سی و پنج هزار و هفتصد و پنجاه) تومان رسید.

به گزارش شهرآرانیوز، امروز دلار در بازار آزاد برخلاف رشد قبلی با افت قیمت روبرو بوده است،

دلار در بازار آزاد در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۵۰۰ تومان کاهش، ۳۵،۷۵۰ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در صرافی ملی در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان افزایش، ۲۹،۰۴۴ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در بازار متشکل در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان کاهش، ۲۸،۸۶۰ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در سامانه سنا در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان افزایش، ۲۹،۰۴۴ تومان نرخ گذاری شد.

دلار کانادا، امروز به ۲۶،۵۲۶ تومان رسید که نسبت به روز قبل، کاهش ۱.۳۹ درصدی داشته است.

بازار ارز بازاری است که در آن پول ملی کشور‌ها با یکدیگر تبادل می‌شود. نرخ تبدیل معیاری است که بر پایه آن پول رایج کشور‌ها با یکدیگر مبادله می‌شود. وجود بازار ارز و اطلاعاتی که در آنجا جریان می‌یابد امکان انجام مبادلات بازرگانی و مالی را در نقاط مختلف جهان با استفاده از پول‌های متفاوت فراهم می‌سازد. همچنین یکی از ریسک‌های اصلی تجارت خارجی ریسک مربوط به تغییرات نرخ ارز می‌باشد.

اکثر کشور‌های جهان ارز یا واحدپول ویژه خود را تعریف کرده‌اند، برخی از کشور‌ها نیز از واحد‌های پولی مهم دنیا برای دادوستد‌های داخلی خود بهر می‌گیرند، در حال حاضر به غیر از ایالات متحده آمریکا، ۲۷ کشور دیگر نیز دلار آمریکا را به عنوان واحد پول خود انتخاب کرده‌اند. از جمله این کشور‌ها می‌توان به زیمبابوه، پرتوریکو، جامائیکا و. اشاره کرد. در مبادلات اقتصادی بین‌المللی از ارز‌های مهمی، چون دلار یا یورو استفاده می‌شود. در ایران ارز به مفهوم واحد پول سایر کشور‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین و پرکاربردترین ارز‌ها در بازار ایران دلار آمریکا، یورو، یوآن چین، درهم امارات و لیر ترکیه است. این ارز‌ها بخش عمده داده و ستد بازار ارز ایران را به خود اختصاص داده‌اند.

نرخ ارز

نرخ ارز قیمتی است که ارزش برابری دو واحد پولی را با یکدیگر مشخص می‌کند و مهم‌ترین کانال ارتباطی اقتصاد داخلی و اقتصاد خارجی است، زیرا در تجارت جهانی با توجه به رقابت شدید تولیدکنندگان برای دستیابی به بازار‌های جدید، قیمت نهایی کالا‌ها و خدمات ارائه شده یک عامل بسیار مهم در افزایش یا کاهش صادرات و واردات یک کشور است و به تبع آن بر مقدار تولیدات داخلی تاثیرگذار است. چون تغییرات نرخ برابری ارز‌ها تغییرات قیمت نهایی کالا‌ها و خدمات عرضه شده در بازار را به دنبال خواهد داشت، نوسانات ارزی نه تنها برای تولیدکنندگان بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز مهم است. برای مثال تغییر ارزش یورو در مقابل دلار، اقتصاد اروپا و امریکا را از جهات مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد. افزایش ارزش یورو در مقابل دلار برای اکثر اروپایی‌ها اتفاقی مثبت است چرا که قدرت خرید مصرف‌کنندگان و واردکنندگان اروپایی افزایش می‌یابد. ولی افزایش ارزش یورو برای صادرکنندگان اروپایی در حوزه یورو مطلوب نیست چرا که قیمت تولیدات اروپایی برای مصرف‌کنندگان خارجی افزایش پیدا می‌کند و سبب کاهش قدرت رقابتی شرکت‌های اروپایی در مقابل شرکت‌های خارجی به خصوص شرکت‎‌های امریکایی می‌شود.

از نظر اقتصادی، تمایز نرخ اسمی و نرخ حقیقی ارز مهم است. نرخ ارز اسمی نرخ ارز جاری را نشان می‌دهد و در بازار ارز برای معاملات ارزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نرخ حقیقی ارز نرخی است که با توجه به سطح قیمت‌ها در داخل و خارج از کشور به دست می‌آید. نرخ حقیقی ارز نشان دهنده قیمت نسبی کالا و خدمات تولید شده در داخل کشور در مقایسه با قیمت نسبی کالا و خدمات تولید شده در خارج از کشور است.

نظام‌های ارزی

در کشور‌های مختلف با توجه به مقتضیات اقتصادی و ترجیحات سیاستی، دولت‌ها سیستم‌های متفاوتی را برای تنظیم روابط پولی خود تدوین و به اجرا درمی‌آورند. این سیستم‌ها را نظام‌های ارزی می‌نامند. به صورت کلی نظام‌های ارزی در طیفی تعریف می‌شوند که دریک سر آن نظام‌های «شناور مطلق» و در سردیگر آن «ثابت مطلق» قرار دارند.

نظام‌میخکوب سخت: یکی از سیستم‌های ارزی به شمار می‌روند، سیستمی که عمدتا چارچوب بسیار محدود کننده‌ای برای سیاستگذار پولی به همراه دارد. این دسته از نظام‌های ارزی عموما با تصویب قانون رسمیت پیدا می‌کنند و تغییر دادن آن‌ها مستلزم هزینه‌های بالایی _ اعم از فرایند تغییر قانون و تغییر ساختار اقتصادی_ برای سیاستگذار است. این دسته از نظام‌های ارزی شامل سه نظام پذیرش واحد پول خارجی، تشکیل کمیته ارزی و اتحادیه پولی است. با یکسان شدن تورم در کشور‌های طرف این نظام ارزی (کشور لنگر و پذیرنده لنگر)، تغییر نرخ ارز حقیقی بین این کشور‌ها عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها منوط به تغییر قیمت‌های اسمی یا بهره وری است.

نظام‌های میخکوب ملایم: نظام‌های ارزی میخکوب ملایم، نظام‌هایی هستند که معمولا نرخ یا مسیر مشخص ارزی برای اقتصاد تعریف می‌کنند و همچنین در این نظام ارزی اتخار تصمیم برای مداخله در بازار ارز یا بازار پول برای رسیدن به هدف ارزی براساس دستورالعمل انجام می‌شود. از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها نظام‌های ثابت مطلق می‌توان به میخکوب قابل تعدیل، میخکوب خزنده و میخکوب منعطف اشاره کرد.

نظام ارزی شناور

سیستم‌های ارزی شناور به سیستمی اطلاق می‌شود، که در آن نرخ ارز آزادانه توسط بازار تعیین می‌شود و دولت در بازار پول و ارز برای رسیدن به نرخ ارز خاصی دخالت نمی‌کند. سیستم‌های ارزی شناور به دو دسته شناور مدیریت شده و شناور مطلق تقسیم می‌شوند. در سیستم شناور مدیریت شده در برخی موارد دولت برای تنظیم بازار دخالت‌های محدودی اعمال می‌کند، اما در شناور مطلق قیمت‌ها در بازار مشخص می‌شود. از زمانی که نظام پولی شناور در سطح بین‌المللی استقرار یافته نرخ تبدیل ارز‌ها ممکن است هر لحظه تغییر کند و برای طرفین معاملات تجاری سود یا زیان به بار بیاورد.

عملیات بازار ارز

بازار ارز دو عمل اصلی انجام می‌دهد؛ اولی تبدیل پول کشور‌ها به یکدیگر است و دیگری فراهم نمودن امکانی برای مواجهه با ریسک مربوط به تغییرات ارزش پول کشور‌ها است.

نظریه‌های تعیین نرخ ارز

برای تعیین نرخ ارز نظریه‌های متفاوتی مطرح است، نظریه‌های سنتی بیشتر به تغییرات نرخ ارز در بلند مدت می‌پردازند و نظریه‌های جدیدتر به بالا و پایین شدن نرخ ارز در کوتاه مدت توجه دارند.

وقتی میزان صادرات یک کشور با واردات آن برابری داشته باشد نرخ تعادلی ارز برقرار می‌شود. در ایران نرخ ارز در اثر علل مخصوص به خود افزایش می‌یابد. این عوامل در دو گروه علل خارجی و علل داخلی دسته بندی می‌شوند. علل خارجی به روابط اقتصادی و سیاسی بین ایران و کشور‌های دیگر بستگی دارد و علل داخلی به عرضه و تقاضای ارز، حجم نقدینگی، قدرت خرید ریال و نرخ تورم وابسته است.

قانون یک قیمت

بر پایه این نظریه که به قانون یک قیمت معروف است در بازار‌های رقابتی که در آن‌ها هزینه حمل و نقل و موانع تجاری مانند تعرفه گمرکی وجود نداشته باشد یا به بیان دیگر شرایط بازار آزاد برقرار باشد برای کالا‌های یکسان قیمت‌های یکسانی وجود خواهد داشت. با فرض برابر بودن تورم در دو کشور، هر گاه قیمت یک کالا در یکی از کشور‌ها یا بازار‌ها کاهش یا افزایش یابد پس از مدت کوتاهی تغییرات عرضه و تقاضا این تفاوت قیمت را از بین خواهد برد.

نظریه برابری قدرت خرید

بر پایه این نظریه از طریق مقایسه قیمت‌های یک کالای مشخص بر حسب پول‌های مختلف می‌توان نرخ تبدیل واقعی پول‌ها را در شرایط بازار آزاد و کارآمد محاسبه نمود. به عبارت دیگر در دو کشوری که جریان کالا‌ها و مبادلات تجاری بین آن‌ها برقرار است باید قیمت یک سبد کالایی مشخص کم و بیش برابر باشد.

قیمت حقیقی دلار

برای محاسبه نرخ حقیقی دلار می‌توانیم کالا‌ها و یا خدمات یک کشور را با خدمات و کالا‌های یک کشور دیگر مقایسه کنیم. نرخ حقیقی دلار را می‌توانیم از راه فرمولی ساده بدست بیاوریم؛ نرخ اسمی دلار را در قیمت داخلی محصول ضرب و جواب را تقسیم بر قیمت خارجی آن محصول می‌کنیم و نرخ حقیقی دلار برای یک محصول مورد نظر را در می‌یابیم. از آنجایی که نرخ حقیقی دلار در ترسیم الگوی تجارت و میزان واردات و صادرات هر کشوری موثر است از اهمیتی ویژه‌ای برخوردار است. در نتیجه نرخ واقعی دلار از شاخص برابری قدرت خرید دلار امریکا به ریال ایران به دست می‌آید.

نرخ ارز ثابت

نرخ ارز ثابت از طرف دولت‌ها با هدف ثابت ماندن ارزش پول ملی کشور در محدوده مورد نظر دولت‌ها تعیین می‌شود. از آن جا که بانک‌های مرکزی وظیفه حفظ ارزش پول ملی را به عهده دارند، نرخ رسمی ارز کشور را با قیمت طلا در یک مسیر قرار می‌دهد. مثلا در کشور ایران نرخ ارز ثابت که دولت در برابر دلار امریکا در نظر گرفت ۴۲۰۰۰ ریال است.

نرخ ارز شناور

نرخ ارز شناور همان نرخ ارز نوسان دار است که در آن خرید و فروش هرگونه ارز و تبادلات ارزی در هر کشور با توجه به بازار جهانی ارز و نرخ آن در کشور‌های دیگر ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه مدت تغییر کند.

دلایل نوسانات قیمت دلار

بازار ارز متاثر از رویداد‌های مهم اقتصادی و سیاسی کشور است. همان طور که اشاره شد عوامل خارجی که به روابط سیاسی و اقتصادی بین کشور‌ها (به طور مثال ایران و امریکا) اشاره دارد در بسیاری از موارد باعث نواسانات در بازار ارز می‌شود. اما در مقابل دلایل خارجی، در داخل هم اتفاقاتی نظیر افزایش تقاضای دلار، ورود نقدینگی به بازار با کاهش سود سپرده‌های بانکی، تقاضای دلار برای سفر‌های خارجی، درخواست دلار برای واردات کالا و تقاضای کاذب دلار به دلیل فشار و فضای روانی در داخل از عوامل نوسان نرخ دلار در بازار ایران است.

قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای

قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای توسط دولت و در جایی به اسم مرکز مبادلات ارزی تعیین می‌شود. این نوع ارز در مقابل قیمت دلار آزاد قرار می‌گیرد. دلیل تفاوت ارز دولتی با آزاد در این است که ارز مبادله‌ای یا دولتی از طرف دولت مشخص می‌شود، اما ارز آزاد در بازار و با توجه به عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی کشور نرخ گذاری می‌شود. در سیستمی که نرخ ارز چند نرخی است معمولا آن نرخی که پایین‌ترین نرخ موجود باشد همان نرخ ارز دولتی است. باید توجه داشت که ارز دولتی تمام کالا‌ها را در بر نمی‌گیرد و تنها برای واردات از کشور‌های خاص پرداخت می‌گردد و همچنین بانک طرف قرارداد ۳۵ درصد از میزان ارائه را وثیقه نگه می‌دارد.

قیمت دلار در صرافی ملی

بانک ملی ایران با سرمایه‌گذاری و کسب مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۳ به‌صورت شرکت سهامی خاص صرافی ملی را تاسیس کرد و بر خلاف اعمال محدودیت‌های جامعه جهانی، نقش مهمی را در انتقال مبالغ ارزی، متعادل کردن بازار ارز و بازارسازی ایفا نموده است.
شرکت صرافی ملی ایران با استفاده از متد علمی و به کارگیری مدیران با تجربه و کارشناسان ورزیده ارزی و بانکی و همچنین روابط سازنده با واحد‌های خارج از کشور بانک ملی و بستن قرارداد با کارگزاران معتبر و خوش نام و با استفاده از تجهیزات به روز، ریسک معامله حواله‌های ارزی و نقدی (اسکناس و پول) را به کم‌ترین سطح ممکن رسانده است.

قیمت دلار نیمایی

در تاریخ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بانک مرکزی طرحی به نام سامانه نیما را در راستای بهبود بازار ارز و واردات کالا رونمایی کرد. سامانه نیمایی شامل یک نظام یکپارچه در معاملات ارزی است. این سامانه در راستای فراهم کردن ارز و آسان نمودن تامین ارز برای واردات کالا و ساخن یک فضای مطمئن معاملات برای خریداران و فروشندگان کالا و ارز به وجود آمده است.

ساز و کار سامانه نیمایی به این صورت است که خریدار می‌تواند در یک محیط متحد درخواست خرید ارز خود را به فروشندگان بدهد و همچنین فروشندگان به تقاضای افراد و خریداران دسترسی دارد و فروشنده‌ای که بخواهد خدمات ارائه دهد می‌تواند در یک محیط سالم رقابتی خدمات خود را در دسترس خریداران قرار دهد و پیشنهاد خرید ارز خریداران را پاسخگو باشد. به عبارت ساده‌تر، سامانه ارز نیمایی فضای آنلاین برای تبادل ارز است که در اختیار خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرد.

قیمت دلار سنا

سیستم سنا در واقع سایتی است که بانک مرکزی در راستای ارائه میانگین قیمت دلار در صرافی‌ها به راه انداخته است. همچنین در این سایت نرخ‌های روز ارز هر ۳۰ دقیقه گزارش می‌شود. همچنین با هدف آسان کردن سفر به عتبات عالیات، زائران می‌توانند از طریق همین سامانه سنا ارز دریافت کنند. کارکرد سامانه سنا، ارزیابی و نظارت بر ارز و مبادلات ارزی است که از سال ۹۰ راه اندازی شده است و صرافی‌ها موظف به ثبت معاملات روزانه ارزی خود در این سامانه هستند.

قیمت دلار فردایی

در این جا منظور دلاری است که شما امروز در بازار خرید و فروش می‌کنید، اما فردای روز خرید خود آن را دریافت می‌نمایید. در این قیمت گذاری که بر اساس پیش بینی‌های فعالان اقتصادی در بازار غیر رسمی انجام می‌شود ممکن است بالا رود یا پایین بیاید و همچنین تابع تمام اتفاقات و نوسانات مختلف است. پس به طور دقیق نمی‌توان از گران یا ارزن بودن دلار فردایی صحبت کرد.

قیمت دلار سبزه میدان و افشار

«دلار تهران» قیمت دلاری است که در تهران خرید و فروش می‌شود و دلار تهران به چندین بخش از جمله سبزه میدان، پاساژ افشار و خیابان منوچهری دسته بندی می‌شود. به طور مثال اگر شما در سبزه میدان دلار معامله کنید قیمت آن ممکن است با قیمت چهارراه استانبول متفاوت باشد. معمولا شایعات هم روی قیمت دلار در مکان‌های مختلف اثر می‌گذارد. مثلا گفته می‌شود دلار تقلبی در اسکناس‌های قدیمی‌تر بیشتر یافت می‌شود بنابراین باید اسکناس‌های قدیمی ارزان‌تر معامله شوند یا دلار‌هایی که خط آبی دارند گران‌تر است، این شایعات معمولا اساس و پایه واقعی ندارند و صرفا در جهت سود و منفعت به وجود می‌آید.

قیمت دلار با نام شهر‌های مختلف
دلار مشهد
همانطور که در دلار تهران اشاره شد در این جا هم به دلاری گفته می‌شود که در شهر مشهد خرید و فروش شود. دلار مشهد اساسا از دلار تهران ارزان‌تر است، زیرا در نوسانات نرخ ارز بعد جغرافیایی و مکانی نیز دارای اهمیت است. به این ترتیب که حمل و نقل ارز از محلی که عرضه می‌شود یعنی تهران تا مقصد و شهر مشهد همچنین بر روی قیمت دلار مشهد تاثیر می‌گذارد. این اتفاق در شرایط اقتصادی خاص مثل امروز ایران که نوسان قیمت دلار بسیار زیاد است و درخواست برای خرید دلار بالا است تشدید می‌شود.

شهر مشهد به دلیل همجواری با مرز شرقی ایران و به دلیل اینکه در نواحی مرزی خرید و فروش معاملات بیشتر نقدی است و بانکی وجود ندارد قیمت ارز از نواحی مرکزی ایران پایین‌تر رقم می‌خورد. در زمانی که معامله ارز قاچاق اعلام شد و رسک حمل و نقل آن افزایش یافت بر روی قیمت دلار در نقاط مختلف ایران هم اثر گذار شد.

دلار سلیمانیه
در ادامه مبحث دلار مشهد در اینجا هم همان موارد مطرح است با این تفاوت که در این جا پای مبادلات غیرقانونی هم درمیان است.

دلار هرات
قیمت دلار هرات معمولا از قیمت شهر‌های ایران کمتر است و به ترتیب بیشترین تا کمترین قیمت پس از تهران، مشهد، سلیمانیه و هرات قرار می‌گیرند.

قیمت حواله دلار در نقاط مختلف چیست

تعدادی از صرافی‌های ایران در بعضی از کشور‌ها دارای حساب ارزی هستند و می‌توانند برای افرادی که درخواست حواله دلار می‌کنند برای همان کشور حواله تهیه کنند. در این نوع حواله دلار به علت آنکه پای پول و اسکناس در میان نیست قیمت آن به نسبت زمانی که دلار را به صورت نقد تهیه می‌کنید کمی پایین‌تر است.

تشخیص دلار تقلبی

برای تشخیص دلار تقلبی از دلار اصل بهترین و راحت‌ترین راه بررسی جنس اسکناس دلار است، زیرا جنس دلار از نوعی کتان خاص است که در بازار خرید و فروش نمی‌شود. همچنین وضوح اسکناس دلار بسیار بالاست و هیچ چاپگری کیفیت چاپ اصلی را ندارد. تکراری نبودن شماره سریال‌ها و براق بودن یکی از اعداد اسکناس دلار نیز راه‌های دیگر تشخیص اسکناس تقلبی از اصل است.

واحد‌های کوچک‌تر از دلار

سِنت واحد خرد دلار آمریکا است. هر دلار برابر ۱۰۰ سنت است. شش نوع اسکناس دلار چاپ می‌شود که از کمترین یک دلاری تا بیشترین ۱۰۰ دلاری موجود است به این ترتیب که داریم:

۱ دلاری
۵ دلاری
۱۰ دلاری
۲۰ دلاری
۵۰ دلاری
۱۰۰ دلاری

پیش‌بینی بورس شنبه / عوامل موثر در بازار هفته بعد چیست؟

به گزارش تجارت‌نیوز، در روز پایانی هفته معاملاتی بورس چهارشنبه 18 آبان، سهامداران آغاز منفی بازار را شاهد بودند. نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در ادامه روز با افزایش تقاضا مواجه شد و با رشد 6 هزار و 613 واحد در ارتفاع یک میلیون و 414 هزار و 347 واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز که نمایان‌گر وضعیت همسان شرکت‌های بازار سرمایه است در مسیری مشابه ضمن رشد هزار و 367 واحدی رقم 397 هزار و 567 واحد رسید. نکته مهم بازار امروز تداوم خروج پول حقیقی در بازار بود. در جریان دادوستدهای امروز بازار 293 میلیارد پول حقیقی از سهام خارج شد. ارزش معاملات نیز با کاهش نسبت به دیروز کاهش یافت و عدد 4 هزار و 602 میلیارد را ثبت کرد. پیش‌بینی بورس شنبه کاویان عبدللهی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: به نظر می‌رسد معاملات شنبه با شرایط منفی آغاز شود. اما در ادامه می‌توان انتظار شرایط بهتر را داشت. چرا که انتهای بازار امروز با افزایش عرضه‌‎ها همراه شد، معمولا هنگامی که در انتهای زمان معاملاتی با عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها افزایش عرضه مواجه می‌شویم روز بعدی معاملاتی با گام منفی آغاز می‌شود. بررسی تک سهم‌های بازار نشان‌دهنده‌ افزایش منفی‌ها از ساعت 11:15 دقیقه روز جاری بود. مطالعه بیشتر: بانک مرکزی توان تسویه فیزیکی اوراق سکه را دارد؟ متغیرهای موثر بر بورس در هفته آتی این کارشناس بازار سرمایه درخصوص عوامل تاثیرگذار روی بورس گفت: نرخ بهره بین بانکی و نرخ دلار آزاد در ادامه هفته دو متغیر مهم اثرگذار بر معاملات شنبه و به طور کلی‌ هفته آتی هستند. آخرین نرخ بهره بین بانکی عدد روی 20.88 درصد بود که یازدهم آبان ماه اعلام شد. آقای صالح آبادی رئیس بانک مرکزی بیان کرده بود که نرخ بهره بین بانکی باید کاهش یابد. وی تشریح کرد: کاهش این نرخ می‌تواند تاثیر مثبتی روی بازار داشته باشد. اتفاقات بازار ارز در آخر هفته، دیگر عامل تاثیرگزار روی جریان معاملات هفته چهارم آبان ماه است. درصورتی که دوباره شاهد رشد افسار گسیخته دلار باشیم تاثیر مستقیمی بر رشد قیمت سهام خواهد گذاشت. قیمت گذاری دستوری خودرویی‌ها برداشته می‌شود؟ کاویان عبدللهی افزود: شایعاتی پیرامون بازار وجود دارد که گویای حذف قیمت‌گذاری دستوری در بازار خودرو طی هفته آینده است. درصورت عملی شدن این شایعات در کنار افزایش فروش خودرو در بورس کالا، تقاضا برای گروه خودرو با جهش مواجه خواهد شد. مثبت شدن نماد های بزرگی مثل خودرو و خساپا می‌توانند روی کلیت بازار تاثیرگذار باشند. مطالعه بیشتر: شرط رشد پایدار بورس چیست؟ خطر در کمین سهامداران به طور کلی می‌توان گفت که در این هفته تنها شاخص کل بازار سرمایه تغییر مسیر داد. اما تک سهم‎‌های بازار همچنان در رنج منفی معامله می‌شود. در حالی که بازدهی شاخص کل بورس در سومین هفته آبان ماه 10.2 درصد بود، اغلب پرتفوی سهامداران نتوانست حتی یک درصد هم مثبت شود. البته برخی از کارشناسان بازار سهام علت این موضوع را تاریخچه معاملات می‌دانند زیرا اغلب سهامداران، سهام خود را با قیمت‌های بسیار بالاتری خرید کردند و اکنون در زیان هستند. به هر ترتیب این رشد بیش از 10 درصدی در کمتر از یک هفته کمی بازار را به یاد گذشته خود یعنی رشد سال 99 می‌اندازد و سهامداران باید در معاملات خود محتاط باشند. مطالعه بیشتر: تحلیل نماد پالایش/ سهم برای صعود آماده می‌شود؟

پیش‌بینی بورس برای هفته آینده / رشد بورس تا کی ادامه دارد؟

به گفته کارشناسان بازار سرمایه، به نظر می‌رسد معاملات شنبه با شرایط منفی آغاز شود. اما در ادامه می‌توان انتظار شرایط بهتر را داشت.

به گزارش سلام نو به نقل از تجارت‌نیوز، در روز پایانی هفته معاملاتی بورس چهارشنبه 18 آبان، سهامداران آغاز منفی بازار را شاهد بودند. نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در ادامه روز با افزایش تقاضا مواجه شد و با رشد 6 هزار و 613 واحد در ارتفاع یک میلیون و 414 هزار و 347 واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز که نمایان‌گر وضعیت همسان شرکت‌های بازار سرمایه است در مسیری مشابه ضمن رشد هزار و 367 واحدی رقم 397 هزار و 567 واحد رسید.

نکته مهم بازار امروز تداوم خروج پول حقیقی در بازار بود. در جریان دادوستدهای امروز بازار 293 میلیارد پول حقیقی از سهام خارج شد. ارزش معاملات نیز با کاهش عوامل تاثیرگذار بر قیمت بازار ارزها نسبت به دیروز کاهش یافت و عدد 4 هزار و 602 میلیارد را ثبت کرد.

پیش‌بینی بورس شنبه

کاویان عبدللهی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: به نظر می‌رسد معاملات شنبه با شرایط منفی آغاز شود. اما در ادامه می‌توان انتظار شرایط بهتر را داشت. چرا که انتهای بازار امروز با افزایش عرضه‌‎ها همراه شد، معمولا هنگامی که در انتهای زمان معاملاتی با افزایش عرضه مواجه می‌شویم روز بعدی معاملاتی با گام منفی آغاز می‌شود. بررسی تک سهم‌های بازار نشان‌دهنده‌ افزایش منفی‌ها از ساعت 11:15 دقیقه روز جاری بود.

متغیرهای موثر بر بورس در هفته آتی

این کارشناس بازار سرمایه درخصوص عوامل تاثیرگذار روی بورس گفت: نرخ بهره بین بانکی و نرخ دلار آزاد در ادامه هفته دو متغیر مهم اثرگذار بر معاملات شنبه و به طور کلی‌ هفته آتی هستند. آخرین نرخ بهره بین بانکی عدد روی 20.88 درصد بود که یازدهم آبان ماه اعلام شد. آقای صالح آبادی رئیس بانک مرکزی بیان کرده بود که نرخ بهره بین بانکی باید کاهش یابد.

وی تشریح کرد: کاهش این نرخ می‌تواند تاثیر مثبتی روی بازار داشته باشد. اتفاقات بازار ارز در آخر هفته، دیگر عامل تاثیرگزار روی جریان معاملات هفته چهارم آبان ماه است. درصورتی که دوباره شاهد رشد افسار گسیخته دلار باشیم تاثیر مستقیمی بر رشد قیمت سهام خواهد گذاشت.

قیمت گذاری دستوری خودرویی‌ها برداشته می‌شود؟

کاویان عبدللهی افزود: شایعاتی پیرامون بازار وجود دارد که گویای حذف قیمت‌گذاری دستوری در بازار خودرو طی هفته آینده است. درصورت عملی شدن این شایعات در کنار افزایش فروش خودرو در بورس کالا، تقاضا برای گروه خودرو با جهش مواجه خواهد شد. مثبت شدن نماد های بزرگی مثل خودرو و خساپا می‌توانند روی کلیت بازار تاثیرگذار باشند.

خطر در کمین سهامداران

به طور کلی می‌توان گفت که در این هفته تنها شاخص کل بازار سرمایه تغییر مسیر داد. اما تک سهم‎‌های بازار همچنان در رنج منفی معامله می‌شود. در حالی که بازدهی شاخص کل بورس در سومین هفته آبان ماه 10.2 درصد بود، اغلب پرتفوی سهامداران نتوانست حتی یک درصد هم مثبت شود. البته برخی از کارشناسان بازار سهام علت این موضوع را تاریخچه معاملات می‌دانند زیرا اغلب سهامداران، سهام خود را با قیمت‌های بسیار بالاتری خرید کردند و اکنون در زیان هستند.

به هر ترتیب این رشد بیش از 10 درصدی در کمتر از یک هفته کمی بازار را به یاد گذشته خود یعنی رشد سال 99 می‌اندازد و سهامداران باید در معاملات خود محتاط باشند.