بازارساز خودکار (AMM) چیست و چه کاربردی دارد؟
بازارساز خودکار (AMM) ابزاری است که برای تأمین نقدینگی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده می‌شود. AMMها امکان تجارت خودکار دارایی‌های دیجیتال را فراهم می‌کنند. بازارسازهای خودکار این کار را با استفاده از استخرهای نقدینگی به‌عنوان جایگزینی برای بازارهای سنتی خریدار و فروشنده انجام می‌دهند.
اگر از جمله افرادی هستید که به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال علاقه دارید، می‌توانید با استفاده از AMMها با قیمت مناسب دو دارایی را معامله کنید. قبل از AMM ها، مردم از بوک اوردرها برای ترید استفاده می‌کردند. پلتفرم‌های سنتی ترید و خرید و فروش این فرصت را در اختیار افراد قرار می‌دادند که برای دارایی مدنظرشان هر قیمتی که می‌خواستند، تعیین کنند.
پس از مدتی، سایر کاربران قیمت فهرست‌شده‌ای را انتخاب می‌کنند که با آنچه در نظر دارند، مطابقت دارد. درنهایت این قیمت تعیین‌شده، به قیمت نهایی دارایی در بازار تبدیل می‌شود. فرایند بازارسازی سنتی به بازارسازان حرفه‌ای نیاز دارد که سفارش‌های زیادی را مدیریت کنند.
در این مدل، بازارسازان مقداری را که ترید در آن انجام می‌شود، پیش‌بینی می‌کنند و البته در تعداد دفعات انجام این کار هم محدودیت دارند. در میان انواع بازارهای سرمایه‌گذاری، بازارهایی مانند بازار ملک و اوراق بهادار، هنوز هم به روش‌های بازارساز سنتی متکی هستند، اما بازارساز های خودکار راه‌حلی جایگزین برای دیفای در نظر گرفته می‌شوند.
فهرست این مقاله
منظور از بازارساز یا Market Maker چیست؟
صرافی متمرکز بر فعالیت معامله‌گران نظارت می‌کند و سیستم خودکاری ارائه می‌دهد که با استفاده از آن، تطابق سفارش‌های مختلف را بررسی می‌کند؛ به عبارت دیگر، وقتی معامله‌گر A تصمیم می‌گیرد ۱ بیت کوین را به قیمت ۳۴۰۰۰ دلار بخرد، صرافی اطمینان حاصل می‌کند که معامله‌گر B را پیدا کند که مایل است ۱ بیت کوین را با نرخ ارز ترجیحی معامله‌گر A بفروشد.
به این ترتیب، صرافی متمرکز کم و بیش واسطه بین معامله‌گر A و معامله‌گر B است. وظیفه صرافی متمرکز این است که فرایند را تا حد امکان بدون مشکل پیش ببرد و سفارش‌های خرید و فروش کاربران را در مدت‌زمانی ترجیحاً کوتاه، تطبیق دهد، اما اگر صرافی موفق به انجام این کار نشود و نتواند سفارش‌های خرید و فروش به‌صورت آنی پیدا کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ در چنین شرایطی می‌گوییم نقدینگی دارایی‌های موردنظر کم است.
نقدینگی به این موضوع اشاره دارد که چگونه می‌توان یک دارایی را به‌راحتی خرید یا فروخت. نقدینگی بالا نشان می‌دهد بازار فعال است و معامله‌گران زیادی در حال خرید و فروش یک دارایی خاص هستند. برعکس، نقدینگی کم به این معناست که فعالیت کمتری وجود دارد و خرید و فروش دارایی دشوارتر است.
زمانی که نقدینگی کم است، slippage رخ می‌دهد؛ به عبارت دیگر، قیمت دارایی در نقطه انجام معامله، قبل از تکمیل معامله، به میزان قابل‌توجهی تغییر می‌کند. به‌طور معمول، این اتفاق در بازار کریپتو که نوسانات زیادی دارد، به‌وفور مشاهده می‌شود؛ از این‌رو صرافی‌ها باید مطمئن شوند که معاملات به‌صورت آنی انجام می‌شود تا slippage قیمت‌ها کاهش یابد.
اسلیپیچ (slippage) چیست؟
برای دستیابی به یک سیستم معاملاتی سیال، صرافی‌های متمرکز به معامله‌گران حرفه‌ای یا مؤسسات مالی برای تأمین نقدینگی برای جفت‌های معاملاتی متکی هستند. این نهادها برای مطابقت با سفارش‌های معامله‌گران خرده‌فروش، چندین سفارش پیشنهادی ایجاد می‌کنند. با این کار، صرافی می‌تواند اطمینان حاصل کند که طرف مقابل برای همه معاملات همیشه در دسترس است؛ به عبارت دیگر، بازارسازی شامل فرایندهای مورد نیاز برای تأمین نقدینگی برای جفت‌های معاملاتی است.
چرا به بازارساز خودکار (AMM) نیاز داریم؟
برخی صرافی‌های رمزنگاری از یک اوردر بوک و یک سیستم تطبیق سفارش برای تسهیل معاملات کریپتو استفاده می‌کنند. دفتر سفارش، قیمت‌هایی را که معامله گران تمایل به خرید یا فروش ارزهای دیجیتال دارند، ثبت می‌کند. سپس با سیستم تطبیق سفارش، سفارش‌های خرید و فروش مطابقت یافته و با موفقیت انجام خواهد شد.
جدیدترین قیمتی که کریپتو با آن خریداری شده است، به‌طور خودکار به‌عنوان قیمت بازار دارایی دیجیتال نشان داده می‌شود. با این حال، در شرایطی که خریدار یا فروشنده به اندازه کافی برای ترید وجود ندارد، احتمال اینکه نقدینگی بازار به اندازه کافی تأمین نشود، وجود خواهد داشت.
برای حل این مشکل، برخی صرافی‌های رمزنگاری با بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی همکاری می‌کنند تا نقدینگی را به‌طور مداوم تأمین کنند. در این شرایط همیشه می‌توان مطمئن بود که طرف مقابلی برای انجام معامله وجود خواهد داشت. این فرایند «بازارسازی» است و بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی «بازارسازان» هستند. با این حال، در ابتدای مسیر راه‌اندازی استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ صرافی غیرمتمرکز، یافتن طرف مقابلی که تمایل به خرید یا فروش داشته باشد، کار دشواری بود؛ به همین دلیل خرید و فروش ارزهای دیجیتال در چنین صرافی‌هایی با چالش‌های زیادی همراه شد.
مفهوم بازارساز خودکار برای حل این مشکل مطرح می‌شود. درواقع این امکان را فراهم می‌کند که یک فرد معمولی بتواند به‌عنوان یک بازارساز عمل کند.
بازاساز خودکار چگونه کار می‌کند؟
دو نکته مهم وجود دارد که ابتدا باید درباره بازارساز خودکار بدانید:
جفت‌های معاملاتی که معمولاً در یک صرافی متمرکز پیدا می‌کنید، به‌عنوان «استخر نقدینگی» منفرد در AMM وجود دارند؛ برای مثال اگر می‌خواهید اتر را با تتر معامله کنید، باید یک استخر نقدینگی ETH/USDT پیدا کنید.
هرکسی می‌تواند به‌جای استفاده از بازارسازان اختصاصی، نقدینگی این استخرها را با سپرده‌گذاری هر دو دارایی در استخر تأمین کند؛ برای مثال اگر می‌خواهید یک تأمین‌کننده نقدینگی برای استخر ETH/USDT شوید، باید نسبت از پیش تعیین‌شده مشخصی از ETH و USDT را واریز کنید.
برای اطمینان از اینکه نسبت دارایی‌ها در استخرهای نقدینگی تا حد امکان متعادل باقی می‌ماند و برای از بین بردن اختلاف قیمت‌گذاری دارایی‌های ادغام‌شده، AMM از معادلات ریاضی از پیش تعیین شده استفاده می‌کنند؛ برای مثال، Uniswap و بسیاری دیگر از پروتکل‌های صرافی DeFi از یک معادله x*y=k ساده برای تنظیم رابطه ریاضی بین دارایی‌های خاص موجود در استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند.
در این معادله x نشان‌دهنده مقدار دارایی A، y نشان‌دهنده مقدار دارایی B است؛ درحالی‌که k یک ثابت است. در اصل استخرهای نقدینگی Uniswap همیشه حالتی را حفظ می‌کنند که به موجب آن ضرب قیمت دارایی A و قیمت B همیشه برابر با یک عدد است.
برای استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ درک اینکه این معادله چگونه استفاده می‌شود، اجازه دهید از استخر نقدینگی ETH/USDT به‌عنوان مطالعه موردی استفاده کنیم. وقتی ETH توسط معامله گران خریداری می‌شود، USDT را به استخر اضافه کرده و ETH را از آن حذف می‌کنند. این فرایند سبب می‌شود مقدار ETH در استخر کاهش یابد که به نوبه خود سبب افزایش قیمت ETH به‌منظور تحقق اثر متعادل x*y=k می‌شود.
در مقابل، چون USDT بیشتری به استخر اضافه شده است، قیمت USDT کاهش می‌یابد. هنگامی که USDT خریداری می‌شود، این فرایند برعکس است؛ یعنی قیمت ETH در استخر کاهش می‌یابد؛ درحالی‌که قیمت USDT افزایش می‌یابد.
هنگامی که سفارش‌های بزرگ در AMM ثبت می‌شوند و مقدار قابل‌توجهی از یک توکن حذف یا به یک استخر اضافه می‌شود، می‌تواند سبب ایجاد اختلافات قابل‌توجهی بین قیمت دارایی در استخر و قیمت بازار آن (قیمتی که با آن در چندین صرافی معامله می‌شود) شود.
برای مثال قیمت ETH در بازار ممکن است ۳۰۰۰ دلار باشد، اما در یک استخر، ممکن است ۲۸۵۰ دلار باشد؛ زیرا شخصی مقدار زیادی اتریوم را به یک استخر اضافه کرده تا توکن دیگری را حذف کند؛ یعنی ETH با تخفیف در استخر معامله می‌شود و فرصت آربیتراژ ایجاد می‌کند. ترید آربیتراژ استراتژی یافتن تفاوت بین قیمت یک دارایی در مبادلات متعدد، خرید آن در پلتفرمی است که کمی ارزان‌تر بوده و فروش آن در پلتفرمی که کمی بالاتر است.
در AMM، معامله‌گران آربیتراژ انگیزه مالی دارند تا دارایی‌هایی را بیابند که با تخفیف در استخرهای نقدینگی معامله می‌شوند و آنها را خریداری کنند تا زمانی که قیمت دارایی مطابق با قیمت بازار آن بازگردد؛ برای مثال اگر قیمت اتریوم استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ در استخر نقدینگی در مقایسه با نرخ ارز آن در سایر بازارها پایین باشد، معامله‌گران آربیتراژ می‌توانند با خرید ETH در استخر با نرخ پایین‌تر و فروش آن با قیمت بالاتر در صرافی دیگر، تریدر از این اختلاف قیمت سود می‌کند.
توجه داشته باشید که معادله x*y=k در Uniswap تنها یکی از فرمول‌های ریاضی است که امروزه توسط AMMها استفاده می‌شود؛ برای مثال Balancer از شکل بسیار پیچیده‌تری از رابطه ریاضی استفاده می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد تا ۸ دارایی دیجیتال را در یک استخر نقدینگی واحد ترکیب کنند. از سوی دیگر، Curve از یک فرمول ریاضی مناسب برای جفت‌کردن استیبل کوین‌ها یا دارایی‌های مشابه استفاده می‌کند.
نقش تأمین‌کنندگان نقدینگی در بازارساز خودکار
همان‌طور که قبلاً بحث شد، AMMها برای عملکرد صحیح نیاز به نقدینگی دارند. استخرهایی که بودجه کافی ندارند، در معرض slippage هستند. برای کاهش slippage ها، AMMها کاربران را تشویق می‌کنند که دارایی‌های دیجیتال را در استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنند تا سایر کاربران بتوانند با این وجوه معامله کنند.
به‌عنوان یک عامل انگیزشی، پلتفرم به ارائه‌دهندگان نقدینگی (LPs) با کسری از کارمزد پرداخت‌شده در تراکنش‌های انجام شده در استخر پاداش می‌دهد؛ به عبارت دیگر، اگر سپرده شما نشان‌دهنده ۱ درصد از نقدینگی قفل‌شده در یک استخر باشد، یک توکن LP دریافت خواهید کرد که نشان‌دهنده ۱ درصد از کارمزد تراکنش انباشته آن استخر است.
هنگامی که یک تأمین‌کننده نقدینگی می‌خواهد از یک استخر خارج شود، توکن LP خود را بازخرید می‌کند و سهم خود را از کارمزد تراکنش دریافت می‌کند. علاوه بر این، AMMها توکن‌های حکمرانی را برای LPها و همچنین تریدرها ایجاد می‌کنند.
همان‌طور که از نام آن پیداست، یک توکن حکمرانی به دارنده این امکان را می‌دهد تا درباره مسائل مربوط به حکمرانی و توسعه پروتکل بازارساز خودکار حق رأی داشته باشد.
فرصت‌های ییلد فارمینگ در بازارسازهای خودکار
جدا از مشوق‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد، LPها می‌توانند در فرصت‌های ییلد فارمینگ که برای افزایش قیمت در اختیارشان قرار می‌دهد، سرمایه‌گذاری کنند. برای بهره‌مندی از این مزیت، تنها کاری که باید انجام دهید، این است که نسبت مناسب دارایی‌های دیجیتال را در یک استخر نقدینگی روی یک پروتکل AMM سپرده‌گذاری کنید.
پس از تأیید سپرده، پروتکل AMM برای شما توکن LP ارسال می‌کند. در برخی موارد، می‌توانید این توکن را به یک پروتکل وام جداگانه واریز کنید یا «استیک» کرده و سود اضافی کسب کنید. با انجام این کار، می‌توانید با سرمایه‌گذاری روی ترکیب‌پذیری یا قابلیت همکاری پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) درآمد خود را به حداکثر برسانید.
با این حال، توجه داشته باشید که برای برداشت دارایی خود از استخر نقدینگی اولیه، باید توکن ارائه‌دهنده نقدینگی را بازخرید کنید.
آینده بازارساز خودکار
AMM ها که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسعه یافتند، اکنون بخشی از اکوسیستم DeFi هستند. امکانات متنوعی در طی این مدت به ساختار AMM ها اضافه شده‌اند، از جمله ابزارهای اتوماسیون برای تأمین‌کنندگان نقدینگی. AMM ها چیزی بیش از ارائه نقدینگی بیشتر در نظر گرفته می‌شوند.
در حال حاضر از این مفهوم برای ایجاد بازاری امن و جریان اصلی استفاده می‌کنند. AMM ها برای تسهیل تراکنش‌ها به‌طور کارآمدتر بر فناوری قراردادهای هوشمند تکیه می‌کنند که تاکنون در آن موفق بوده است.
در آینده، AMMها پتانسیل دسترسی به سرمایه‌گذاران بیشتری را دارند. با این حال، برای رسیدن به آن، این فناوری باید سطح بالایی از امنیت و رشد را تضمین کند. فضای DeFi در حال حاضر بسیار سریع در حال توسعه است. AMMها بخشی از توسعه فضای DeFi هستند که به‌سرعت در حال رشد هستند و می‌توانند بخش اصلی پیشرفت آن باشند.
سخن پایانی
بازارسازان خودکار کاستی‌های بازارسازی سنتی را رفع می‌کنند. فرایند سنتی به کار دستی نیاز دارد که از معامله گران و سازندگان بازار به‌طور قابل‌توجهی زمان بیشتری می‌گیرد. به لطف این ابزار جدید برای تأمین نقدینگی، صنعت مالی غیرمتمرکز توانسته است بسیار سریع‌تر حرکت کند.
از آنجا که DeFi به‌سرعت به رشد خود ادامه می‌دهد، AMMها همچنان نقش کلیدی در توسعه آن ایفا خواهند کرد. در حال حاضر، تنها چند شرکت در حال ارائه راه‌حل‌های جدید در فضای بازارساز خودکار هستند. AMMها فضای ویژه‌ای در DeFi هستند و به‌دلیل سهولت استفاده، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند.
پرسش های متداول
۱- مزیت استفاده از بازارساز خودکار چیست؟
برخی صرافی‌های رمزنگاری با بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی همکاری می‌کنند تا نقدینگی را به‌طور مداوم تأمین کنند که مطمئن می‌شود همیشه مخاطبی برای معامله وجود دارند. این فرایند «بازارسازی» است و بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی «بازارسازان» هستند.
۲- پروتکل AMM چیست؟
بازارساز خودکار (AMM) زیرساخت‌های که یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) امکان خرید و فروش دارایی‌ها با استفاده از استخرهای نقدینگی رمز ارز، به‌جای بازار سنتی خریداران و فروشندگان، فراهم می‌کند.
۳- بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟
برای اطمینان از اینکه نسبت دارایی‌ها در استخرهای نقدینگی تا حد امکان متعادل باقی می‌ماند و برای از بین بردن اختلاف قیمت‌گذاری دارایی‌های ادغام‌شده، AMM از معادلات ریاضی از پیش تعیین شده استفاده می‌کند.
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
راز خانه ۲۱ میلیون دلاری کریستیانو رونالدو!
به گزارش 9 صبح، درحالی که با گلزنی رونالدو در دیدار پنج‌شنبه شب مقابل شریف مولداوی، آتش حواشی پیرامون او کمی فرونشسته، گمانه‌زنی‌ها در مورد آیندۀ فوق ستارۀ ۳۷سالۀ پرتغالی همچنان ادامه دارد. رسانه‌ها خروج او از منچستر در پنجرۀ زمستانی را تقریباً مسلم می‌دانند، اما این که در صورت خروج، مقصد بعدی او کجاست، نامشخص است. مرور شایعات تابستانی نقل‌وانتقالات، چلسی و ناپولی را به عنوان مقصد‌های محتمل او مشخص می‌کند، اما خرید یکی از گران‌قیمت‌ترین خانه‌های پرتغال که زمستان امسال در اختیار رونالدو و خانواده‌اش قرار می‌گیرد، می‌تواند باشگاه‌های بزرگ این کشور به خصوص اسپورتینگ لیسبون را به گزینه‌های احتمالی اضافه کند. افول عملکرد یونایتد بعد از حضور رونالدو در سال گذشته با انتقادات و تحلیل‌های متفاوتی روبه‌رو شد و راه نیافتن شیاطین سرخ به رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا باعث شد CR۷ ساز جدایی کوک کند. در بازار داغ و پرسروصدای نقل‌وانتقالات هر روز شایعات جدید و گمانه‌زنی‌های پرآب‌وتاب به گوش می‌رسید، اما سطح دستمزد بالا و عدم توافق مالی با باشگاه مبدأ باعث شد رونالدو که به دلیل مشکلات شخصی در اردوی پیش‌فصل هم حاضر نشده بود در منچستر بماند. عدم موافقت توماس توخل با خرید رونالدو که از گزینه‌های مد نظر مالک چلسی بود، زمینه‌ساز اخراج سرمربی آلمانی شد. با وجود شروع نگران‌کنندۀ منچستریونایتد در فصل جدید، خروج رونالدو از ترکیب اصلی و نیمکت‌نشینی او، نظم را به ساختار تیم برگرداند و شیاطین سرخ به ۴ پیروزی پیاپی دست یافتند تا تیم تنهاخ رفته‌رفته به بالای جدول نزدیک شود.
از عصیان تا گلزنی در عرض ۸ شب
سرپیچی رونالدو از تعویض و حضور دیرهنگام در زمین در دیدار مقابل تاتنهام باعث شد تنهاخ در مصاحبۀ مطبوعاتی از اهمیت نظم در تیم بگوید و او را از فهرست تیم برای دیدار با چلسی خط بزند. با این حال رونالدو خیلی زود به کمپ تمرینی برگشت، در ترکیب اصلی تیم برای دیدار مقابل شریف در هفتۀ پنجم لیگ اروپا حاضر شد و درست مثل بازی رفت موفق به گلزنی شد تا روند شکست‌ناپذیری یونایتد به ۷ مسابقۀ متوالی برسد. این نخستین گل فصل رونالدو در اولدترافورد بود. تن هاخ این بار در کنفرانس مطبوعاتی به تمجید از رونالدو پرداخت: «او برای تیم موقعیت ساخت، تیم برای او موقعیت ساخت و همه می‌دانیم توانایی تمام‌کنندگی و گلزنی دارد». تن هاخ در مورد بازگشت رونالدو به روند گلزنی اطمینان دارد: «او به یک گل نیاز داشت و حالا من یقین دارم گل‌های بیشتری استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ در کار خواهد بود».
گران‌قیمت‌ترین خانه پرتغال
طبق گزارش مارکا، رونالدو و همسرش اخیراً منزلی ویلایی در سواحل اقیانوسی غرب پرتغال خریداری کرده‌اند که قیمت اولیۀ آن حدود ۱۱ میلیون یورو تخمین زده می‌شود، اما با بازسازی و ایجاد تغییرات، ارزش آن از ۲۱ میلیون دلار فراتر خواهد رفت. این ملک در شهرک «کش‌کایش» در جنوب لیسبون قرار دارد و روند بازسازی آن ادامه دارد و به نظر می‌رسد در اولین ماه‌های سال ۲۰۲۳ برای سکونت رونالدو آماده شود. این منزل ویلایی در ۳ طبقه ساخته شده و زیربنای کل آن بیش از ۲۷۰۰ متر مربع است. قسمت مسکونی زیربنایی در حدود ۵۴۴ متر مربع دارد و علاوه بر آن چند باغچه و یک استخر نیز در محوطه قرار دارد. آیا خرید این خانه می‌تواند نشانه‌ای از حضور قریب‌الوقوع رونالدو در پرتغال باشد؟
در صورت وجود پیشنهاد جدی از جانب باشگاه‌های مطرح اروپایی، بعید است پای رونالدو به این زودی‌ها به فوتبال باشگاهی کشورش باز شود. او فوتبال حرفه‌ای را در ۱۶ سالگی از تیم‌های پایهٔ اسپورتینگ لیسبون آغاز کرد. لاژلو بولونی رونالدو را به دلیل توانایی‌اش در کار‌های تکنیکی به تیم اصلی اسپورتینگ آورد؛ یک سال قبل از آن که الکس فرگوسن، او را به عنوان «یکی استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ از جذاب‌ترین بازیکنان جوانی که تا آن روز دیده» به تئاتر رویا‌ها برساند. اسپورتینگ ۲ سال پیش قهرمانی لیگ پرتغال را به دست آورد و فصل پیش به عنوان نایب‌قهرمانی بسنده کرد. امسال، اما سبزوسفید‌ها با ۹ امتیاز اختلاف نسبت به بنفیکای صدرنشین در ردۀ چهارم قرار دارند. در اروپا هم هنوز تکلیف صعود تیم از گروه آخر مشخص نیست و پیروزی در دیدار فینال‌گونه مقابل فرانکفورت می‌تواند مهر تأیید صعود شاگردان روبن آموریم باشد.
سری آ، مقصدی جذاب
در طول تابستان اخبار مختلفی در مورد علاقۀ ناپولی به رونالدو منتشر می‌شد؛ با این حال هیچ گفتگو و مذاکرۀ رسمی بین نمایندگان ناپولی با باشگاه و بازیکن اتفاق نیفتاد تا رونالدو در انگلیس بماند. حالا، اما شایعات بار دیگر قوت گرفته و علاقۀ ناپولی به او آشکارتر می‌شود. ناپولی با ۵ برد از ۵ مسابقه، بالاتر از لیورپول و آژاکس صدرنشین گروه اول لیگ قهرمانان است و بازگشت به فوتبال ایتالیا می‌تواند آیندۀ جذابی برای رونالدو رقم بزند. طی سال‌های گذشته، ستارگان سالخوردۀ زیادی با حضور در فوتبال این کشور سال‌های حضور خود در سطح اول فوتبال را افزایش دادند. رونالدو می‌تواند برای باشگاهی که با اقتدار صدر جدول کالچو را در اختیار دارد مهرۀ ارزشمندی باشد، اما استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ مساله اصلی موضوع دستمزد است. آیا رونالدو حاضر به کاهش قابل‌توجه دستمزد خود خواهد شد؟ بعید است باشگاه‌های اروپایی به پرداخت مبالغ بالا برای یک بازیکن ۳۷ ساله تن دهند. رونالدو به عنوان بازیکن نیمکت‌نشین منچستر یونایتد به جام‌جهانی قطر خواهد رفت، اما بلافاصله بعد از جام جهانی پنجرۀ زمستانی آغاز می‌شود. شاید درخشش او در قطر تمام این معادلات را به هم بزند.
اعتیاد تزریقی؛ منبع اصلی هپاتیت C در ایران
عفونت هپاتیت (HBV) مشکلی جهانی در حوزه بهداشت عمومی است که به علت سیاست‌های واکسیناسیون و مهاجرت، با تغییرات اپیدمیولوژیک همراه است. به اذعان وزارت بهداشت، شیوع این عفونت در ایران در جمعیت عمومی کمتر از یک درصد است و روند کاهشی هپاتیت B در کشور دیده می‌شود. همچنین کمترین میزان شیوع هپاتیت C در منطقه مدیترانه شرقی، مربوط به ایران است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
ایسنا:عفونت هپاتیت (HBV) مشکلی جهانی در حوزه بهداشت عمومی است که به علت سیاست‌های واکسیناسیون و مهاجرت، با تغییرات اپیدمیولوژیک همراه است. به اذعان وزارت بهداشت، شیوع این عفونت در ایران در جمعیت عمومی کمتر از یک درصد است و روند کاهشی هپاتیت B در کشور دیده می‌شود. همچنین کمترین میزان شیوع هپاتیت C استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ در منطقه مدیترانه شرقی، مربوط به ایران است.
این ویروس باعث التهاب کبد می‌شود؛ کبد عضوی است که در مقابله با عفونت‌ها، متوقف کردن خونریزی، پاک‌سازی خون از سموم و داروها و ذخیره کردن انرژی در بدن نقش مهمی دارد؛ در واقع بیماری هپاتیت به التهاب کبد گفته می‌شود که فعالیت‌های آن را مختل می‌کند.
عمده راه‌های انتقال ویروس هپاتیت B شامل خون آلوده، استفاده از وسایل تزریقی آلوده، خالکوبی، تتو و سوراخ کردن قسمتی از بدن با وسایل آلوده، ارتباط جنسی محافظت نشده و انتقال از مادر به فرزند است و از طرقی مانند دست دادن و بوسیدن فرد مبتلا، استفاده از ظروف مشترک، معاشرت معمولی در محل کار و منزل، از راه هوا، عطسه و سرفه، استفاده از سرویس بهداشتی مشترک و شنا کردن در یک استخر منتقل نخواهد شد.
این ویروس می‌تواند باعث هر دو نوع عفونت حاد و مزمن شود. این ویروس یکی از علل اصلی بیماری مزمن کبدی است که می‌تواند به سیروز، سرطان کبد و مرگ منجر شود. دوره کمون و نهفتگی بیماری بین ۳۰ تا ۱۸۰ روز است و تشخیص قطعی با تست‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. با واکسیناسیون و مشاوره به موقع می‌توان از مزمن شدن و انتقال این بیماری پیشگیری کرد. علیرغم اینکه واکسیناسیون هپاتیت B مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا است، ولی فقط ۴۲ درصد کودکان در جهان در بدو تولد به این واکسن دسترسی دارند.
هپاتیت‌های ویروسی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های سلامتی در جهان هستند که برای مقابله با آن، نیاز به پاسخ سریع است. هپاتیت‌های BوC برای مدت طولانی در سراسر جهان به عنوان قاتل خاموش مطرح بودند. این دو ویروس علت اصلی بیماری مزمن کبدی بوده و چنانچه پاسخ مناسب و سریع برای این بیماری وجود نداشته باشد در ۴۰ یا ۵۰ سال پیش رو پیش‌بینی می‌شود که این بیماری بار زیادی به اقتصاد سلامت جهان تحمیل کند. رتبه مرگ و میر ناشی از هپاتیت‌های ویروسی در جهان از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳ میلادی از جایگاه دهم به هفتم رسیده است و از سوی دیگر تنها یک نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به هپاتیت از بیماری خود مطلع بوده و می‌تواند به درمان دسترسی داشته باشد.
شواهد خوبی در دسترس است که حذف هپاتیت‌های ویروسی امکان پذیر است. در همین راستا بالغ بر ۲۴۰ کشور در جهان از جمله ایران متعهد به اهداف سازمان جهانی بهداشت در خصوص حذف هپاتیت تا سال۲۰۳۰ شده‌اند تا اهدافی همچون کاهش ۹۰ درصدی موارد جدید ابتلا به هپاتیت‌های BوC، دسترسی همگانی به درمان‌های کلیدی برای هپاتیت‌های ویروسی مزمن BوC و کاهش ۶۵ درصدی مرگ‌های مرتبط با هپاتیت محقق شود.
در این راستا پوشش بالای واکسیناسیون هپاتیت B توانسته است بروز این بیماری را در جهان و نیز در ایران کاهش دهد. همچنین با کشف داروهای ضد ویروسی جدید، انقلابی در درمان مبتلایان به هپاتیت C ایجاد شده است. از آنجایی که بسیاری از مبتلایان به هپاتیت بدون علامت هستند، برنامه‌ریزی به منظور شناسایی ناقلین هپاتیت، انجام مراقبت‌های بهداشتی لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری و سرانجام مراقبت و درمان مبتلایان، در رسیدن به اهداف حذف ضروری است.
بر اساس اعلام رییس اداره کنترل و مبارزه با هپاتیت وزارت بهداشت حدود ۳۵۴ میلیون نفر در جهان مبتلا به هپاتیت B و C هستند که از این میان ۲۹۶ میلیون نفر به هپاتیت B و ۵۸ میلیون مورد مبتلا به هپاتیت C هستند. او همچنین تاکید کرده است: «شیوع عفونت در ایران در جمعیت عمومی کمتر از یک درصد است و روند کاهشی هپاتیت B در کشور دیده می‌شود؛ به شکلی که سال ۱۳۹۵ تعداد ۸۹۵۸ بیمار مبتلا به هپاتیت B در کشور شناسایی شدند و این آمار در سال ۱۴۰۰ به ۵ هزار و ۴۲۹ نفر رسیده است.»
بنابر آخرین اعلام سازمان جهانی بهداشت، تنها ۱۰ درصد مبتلایان به هپاتیت B از وضعیت خود آگاهند و ۲۲ درصد از آنها تحت درمان قرار می‌گیرند. این ویروس دارای ۹ ژنوتایپ است که شایع‌ترین ژنوتایپ بیماری در ایران، ژنوتایپ D است.
به طور کلی بنابر اعلام دفتر مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت بر اساس آخرین آمار، کمتر از یک میلیون نفر در ایران مبتلا به هپاتیت B هستند و تعداد موارد سالانه مرگ در اثر هپاتیت B به تعداد ۳۹۰ نفر گزارش شده است. میزان بروز مرگ و میر هپاتیت B، نیم در ۱۰۰هزار نفر است و میزان بروز هپاتیت B در سال ۱۴۰۰، ۶.۴ در ۱۰۰هزار نفر جمعیت عمومی گزارش شده است.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، ویروس هپاتیت C می‌تواند باعث هر دو نوع عفونت حاد و مزمن شود. عفونت حاد معمولا بدون علامت است. در ۱۵ تا ۴۵ درصد از مبتلایان به هپاتیت C، ویروس طی ۶ ماه و بدون هیچ درمانی به طور خودبه‌خود از خون پاک می‌شود اما در ۵۵ تا ۸۵ درصد به عفونت مزمن تبدیل شده که ممکن است باعث سرطان کبد و یا سیروز شود. هپاتیت نوع C ، بعد از هپاتیت B دومین علت سیروز و سرطان کبد در جهان است، درحالی که اولین علت بیماری مزمن و پیشرفته کبدی در این نواحی است.
شایع‌ترین راه انتقال ویروس هپاتیت C از طریق خون آلوده است، اما مصرف کنندگان تزریقی مواد و افراد دارای رفتارهای پر خطر جنسی، زندانیان دارای رفتارهای پرخطر، افراد مبتلا به هموفیلی، تالاسمی و بیماران تحت دیالیز نیز جزو افراد در معرض خطر هستند. خوشبختانه بعد از اجرای برنامه مستمر غربالگری اهداکنندگان خون در ایران، به طور قابل توجهی بار این بیماری در افراد مبتلا به تالاسمی، هموفیلی و بیماران تحت دیالیز کاهش یافته است، اما طبق اعلام وزارت بهداشت متاسفانه تزریق مواد مخدر در معتادان تزریقی هم اکنون به عنوان منبع اصلی عفونت در کشور محسوب می‌شود. مهم است تا این افراد به طور سالیانه از نظر هپاتیت C مورد غربالگری قرار گیرند.
از آنجا که در حال حاضر برای پیشگیری از ابتلای به هپاتیت C واکسنی وجود ندارد، لذا پیشگیری از ابتلای به این بیماری صرفا مبتنی بر کاهش خطر مواجهه با این ویروس در مراکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی و نیز کاهش مواجهه در جمعیت‌های در معرض خطر بالا است. با ظهور داروهای جدید ضد ویروسی با اثر مستقیم، انقلابی استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ در درمان هپاتیت C ایجاد شده است؛ در حالی که بدون درمان در عرض چند سال، سیروز ایجاد شده می توانست باعث توقف عملکرد کبد شده و در موارد شدید منجر به نارسایی کبدی و سرطان کبد شود. درمان باعث می‌شود تا تکثیر ویروس در بدن متوقف شود. از این رو طی چند سال اخیر با ورود و تولید این داروهای جدید درمان به حدی ساده، موثر و بدون عارضه شده که هم اکنون چشم امید به حذف این بیماری وجود دارد.
از آنجایی که بسیاری از مبتلایان به هپاتیت بدون علامتند، برنامه‌ریزی به منظور شناسایی ناقلین هپاتیت، انجام مراقبت‌های بهداشتی لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری و سرانجام مراقبت و درمان مبتلایان، در رسیدن به اهداف حذف ضروری است.
بنابر آخرین اعلام سازمان بهداشت جهانی تعداد مبتلایان به هپاتیت C در جهان ۵۸ میلیون نفر است و بیش از ۹ میلیون نفر در جهان تحت درمان عفونت مزمن ویروس هپاتیت C هستند. البته سالانه بیش از یک میلیون مرگ ناشی از عفونت‌های هپاتیت B و C گزارش شده است؛ چنانچه هر ۳۰ ثانیه در جهان یک نفر جانش را به دلیل ابتلا به هپاتیت B و C از دست می‌دهد.
به اذعان وزارت بهداشت، با وجودی که هپاتیت C در تمام نقاط جهان دیده می‌شود، اما متاسفانه بیشتر بیماران مبتلا به هپاتیت C از ابتلای خود به این بیماری اطلاعی ندارند. آفریقا، آسیای مرکزی و شرق آسیا، شایع‌ترین نواحی آلوده در جهان هستند. با این حال بر اساس اعلام رییس اداره هپاتیت وزارت بهداشت، کمترین میزان شیوع هپاتیت C در منطقه مدیترانه شرقی، مربوط به ایران است؛ چنانچه طی سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۴۵۱ بیمار مبتلا به هپاتیت C در کشور شناسایی شدند. کشور ایران جزو کشورهای با شیوع کم هپاتیت C در جمعیت عمومی و با شیوع متمرکز در گروه‌های پرخطر به شمار می‌رود؛ در حالی که کشورهایی مانند آذربایجان و پاکستان با شیوع بالای بیماری در همسایگی ایران قرار دارند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، بر اساس آخرین آمار در ایران شیوع هپاتیت C درجمعیت عمومی کمتر از ۰.۳ درصد (کمتر از ۲۰۰ هزار نفر مبتلا) است و بیشترین میزان شیوع در معتادین تزریقی(۳۰ درصد) دیده می‌شود. تعداد موارد مرگ و میر سالانه در اثر هپاتیت C حدود ۲۰۴ نفر و میزان بروز مرگ و میر هپاتیت C حدود ۰.۲ در ۱۰۰هزار نفر است. میزان بروز هپاتیت C در ایران در سال قبل، ۲.۹ در ۱۰۰هزار نفر جمعیت عمومی گزارش شد.
راه بازگشت بورس از مسیر نزولی
رویداد۲۴ بورس در میانه پاییز به روزهای سخت خود رسید و در اولین روز آبان ابرکانال ۱٫۳ میلیونی را از دست داد تا به محدوده ۱٫۲ میلیونی یعنی کمترین سطح شاخص اسفند ماه بازگردد. این افت شاخص تبعات سنگینی خواهد داشت که مهم‌ترین آن کاهش اعتماد عمومی نسبت به بازار سهام است.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در زمان انتخابات و پس از آن وعده‌های زیادی درخصوص ترمیم بورس و بازگشت زیان‌ها داده بود. اما پس از گذشت یکسال و چند ماه از این وعده‌ها می‌بنیم که به جای کاهش زیان، سهامداران بیشتر در باتلاق زیان فرو رفته‌اند و احتمالا ماه‌ها در این وضعیت باقی بمانند.
دولت سیزدهم روز ۱۲ مرداد ماه سال ۱۴۰۰ شروع به کار کرد و در این روز روی عدد یک میلیون و ۳۷۵ هزار واحدی بود و روز گذشته یعنی ۱ آبان ماه به سطح یک میلیون و ۲۹۶ هزار واحدی رسید.این یعنی بورس از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تا به امروز در حدود ۵٫۷ درصد بازدهی منفی داشته است.
بر اساس وعده‌ها اکنون باید بخشی کوچکی از زیان سرمایه‌گذاران بورسی جبران می‌شد. اما شرایط به گونه‌ای دیگر پیش رفت و شاخص وارد یک کانال پایین یعنی محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی شد. البته در این مدت مسولان دولتی وعده‌ها و مصوبه‌های زیادی درخصوص بورس داشتند که این وعده و مصوبه‌ها به صورت یک سیگنال منفی باعث شد که شاخص افت کند.
برای مثال روز گذشته دادگستری تهران روند فعلی معاملات الگوریتمی و فعالیت بازارگردانی عامل زیان مستمر سهامداران دانست و پس از استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ مشکلات و تخلفات یک کارگزاری می‌تواند به عنوان یک سیگنال قوی برای منفی شدن بورس باشد. درست است که متخلفین بورسی باید شناسایی شوند اما زمان اعلام و تلاقی اخبار نیز بسیار مهم است.
به هرحال مسولان باید فکری بازار سرمایه و وعده‌های خود بکنند چرا که این موضوع زیان بالایی به ماهیت بورس می‌زند.
کارشناسان عقیده دارند که با ورود شاخص کل به محدود ۱٫۲ میلیونی می‌تواند، وضعیت را تغییر بازار سرمایه به طور کلی تغییر دهد. اگر این تغییر کانال رخ دهد دیگر نقدینگی و اعتمادی در بازار سرمایه باقی نماند، البته در حال حاضر بسیاری از سهامداران نسبت به بورس و وعده‌های بورسی مسولان اعتماد ندارند. اما تغییر کانال شاخص کل وضعیت را وخیم‌تر می‌کند.
به گفته کارشناسان راهکار بازگشت بازار سرمایه عدم دخالت و حمایت مسولان و اجازه ورود نقدینگی حقوقی‌هاست. زمانی که دخالت نباشد اعتماد نیز افزایش می‌یابد و در نتیجه نقدینگی به بورس می‌دهد و با حضور نقدینگی بازار سرمایه رشد می‌کند.
رنج مردم از گرانی و کمبود دارو؛ مشکل از کجاست؟
آفتاب‌‌نیوز : «ناصرخسرو» زمانی آخرین راه و پناه داروهای کمیاب و خاص برای بیماران صعب‌العلاج بود. تصور آنکه برای تهیه چند قلم داروی دم دستی مانند آنتی‌بیوتیک و سرم آن هم در زمان شیوع آنفلوآنزا دست‌به‌دامان دلال‌های دارو شوید، دور از ذهن است اما حالا باید داروخانه به داروخانه بلکه شهر به شهر دربه‌در همین اقلام شد. این موضوع در مورد شربت‌های آنتی‌بیوتیک کودکان وخیم‌تر است. بحران از سال ۹۹ توسط تولیدکنندگان دارو و زمان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی پیش‌بینی شده بود اما کسی توجهی نکرد. در سوی دیگر بدهی سه‌ماهه سازمان تامین اجتماعی به داروخانه‌ها که بالغ بر شش هزار میلیارد تومان است، آنها را روی لبه ورشکستگی قرار داده است. تحقیقات میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد بحران دارو مختص یک شهر نیست و کشور زیر سایه آن قرار دارد؛ بحرانی که در بهمن‌ماه شدت می‌گیرد و بر مدار صعود می‌چرخد. آنفلوآنزا شیوع پیدا کرده و به مرحله هشدار رسیده است. هم‌زمانی آن با فصل مدرسه و سرما، موجب شده افراد بیشتری گرفتار و نیازمند مداوا و دارو شوند. در این شرایط، کمبود داروها بیشتر مشخص و نمایان شده است. شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، گفته است: «بروز موج آنفلوآنزا در ایران و نیم‌کره شمالی زمین یک ماه زودتر رخ داده است. بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا معمولا در مدارس به دلیل ازدحام زیاد دانش‌آموزان در یک محیط شیوع پیدا می‌کند و سپس بزرگسالان احتمالا از طریق فرزندانشان به این بیماری مبتلا می‌شوند.» ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، بعدازظهر روز یکشنبه در جلسه هیات دولت با اشاره به گزارش‌های دریافتی از کمبود برخی اقلام دارویی، مسئولان مربوطه را مکلف کرد ضمن تامین سریع اقلام دارویی مذکور و رفع نیاز مردم، دلیل قصور احتمالی را به طور دقیق پیگیری کرده و با هر فرد یا مجموعه‌ای که در این زمینه کوتاهی داشته به شکل مناسب برخورد کنند. کمبود آنتی‌بیوتیک‌ها و توزیع قطره‌چکانی اگر نسخه‌ای شامل شربت‌های آنتی‌بیوتیک اعم از آموکسی‌سیلین، سفکسین، آزیترومایسین، مترونیدازول، شربت‌های ضد تب اطفال مانند استامینوفن، بروفن، شیاف استامینوفن اطفال، آموکسی‌کلاوها، شربت آنتی‌بیوتیک اطفال، آمپول‌های تزریقی مانند سفازولین و ب کمپلکس یا سرم در دست دارید، کفش آهنی بپوشید و داروخانه به داروخانه سراغ بگیرید، بلکه در داروخانه‌های منتخب وزارت بهداشت پیدا کنید. چنان که پدری از اقدسیه تهران، در ملارد نسخه‌اش را پیچید یا آقایی که از بروجرد تا تهران آمده بود به دنبال چند قلم آنتی‌بیوتیک؛ داروهایی که زمانی ساده به نظر می‌رسید و شاید بی‌نسخه هم امکان دریافت آن بود، حالا محدود و کمیاب و نایاب شده است. دکتر امیر امیریان در فردیس کرج علاوه به لیست بالا، شربت بروفن را هم اضافه می‌کند. او استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ تاکید می‌کند در آن حوالی که منظور حتی شهرهای اطراف است، این اقلام را نمی‌توان پیدا کرد. جوابی که روزانه به ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر می‌دهد و همه را دست خالی روانه می‌کند. او می‌گوید: «ظرف یک هفته اخیر اصلا نمی‌توان این داروها را پیدا کرد. پیش‌تر این داروها به صورت قطره‌چکانی توزیع می‌شد اما با توجه به افزایش تقاضا، دچار مشکل شده‌ایم.» طبق تحقیقات «دنیای اقتصاد» وضعیت در دیگر شهرها نیز به همین منوال است؛ به طور خاص استان‌های اصفهان و اهواز، اراک، خرم‌آباد و مناطق جنوبی ایران. به گفته او مشکل اصلی کمبود آنتی‌بیوتیک است که با روند فعلی، ظرف یک هفته آتی شرایط بحرانی خواهد شد. بدهی شش هزار میلیاردی تامین اجتماعی طرح دارویار قرار بود جبران تفاوت قیمت داروها با ارز آزاد باشد که توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود اما همان شده معضل داروخانه‌ها. آقای دکتر «م» در مارلیک ملارد، از وضعیت کمبود دارو در منطقه گلایه دارد و طبق اخباری که دارد گرفتاری در همه صنف آنها به صورت برابر تقسیم شده است، مگر داروخانه‌های منتخب توسط وزارت بهداشت که قرار است کمبودهای منطقه را جبران کنند. او می‌گوید: «کمبود دارو به صورت وحشتناکی وجود دارد ولی در بعضی داروخانه‌ها شدت آن بیشتر است و در بهمن و اسفند کارد به استخوان خواهد رسید.» به گفته دکتر «م»، با توجه به طرح دارویار، سازمان تامین اجتماعی باید ماهانه دو هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان به کل داروخانه‌های کشور پرداخت کند اما سه ماه است که پرداخت نکرده و اکنون حجم مطالبات به شش هزار میلیارد تومان رسیده است. او اکنون ۶۰۰ میلیون تومان از سازمان تامین اجتماعی طلبکار است که با توجه به تورم ۵۰ درصدی تورم، اگر سه ماه دیگر پرداخت شود، ارزش آن حدود ۲۰۰ میلیون می‌شود و ۳۰۰ میلیون از حساب داروخانه یارانه به مردم پرداخت شده است. او می‌گوید: «با توجه به افزایش قیمت دارو که با آزادسازی قیمت ارز صورت گرفت، قرار بود به سرعت و حداکثر ظرف دو هفته طلب داروخانه‌ها بابت افزایش قیمت پرداخت شود اما خلف وعده و تعهد موجب برهم‌خوردن نقدینگی داروخانه‌ها شده و آنها را در مرز ورشکستگی قرار داده؛ به طوری که نمی‌توانند دارو تهیه کنند.» در حالی که مجریان طرح دارویار از اجرای آن رضایت دارند، دکتر «م» می‌گوید: «کسانی که طراح و مجری طرح بوده‌اند، تجربه کاری ندارند؛ در حالی که کار تخصصی است اما با تغییرات مدیریتی هر بار افرادی تازه‌کار سکان‌دار می‌شوند. در حالی که شایسته‌سالاری نادیده گرفته می‌شود و نورچشمی‌ها منصوب می‌شوند.» به گفته او سیاستگذاری دارو بسیار غلط بوده است. با وجود آزادسازی نرخ ارز، شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه دارو فریز شدند و به درخواستشان برای تغییر قیمت مواد اولیه هیچ توجهی نشد. در حالی که قیمت مواد اولیه هفت برابر شده است. دکتر «م» با بیان اینکه در این شرایط تولید صرف نمی‌کند، می‌گوید: «به فرض، در شرایطی که قیمت واقعی سرم ۱۰۰ هزار تومان است، به دلیل ممانعت دولت، تولید صرفه اقتصادی نخواهد داشت؛ در حالی که توان تولید وجود دارد.» او به هشدارهای چند باره سندیکای تولیدکنندگان مواد اولیه اشاره می‌کند و می‌گوید: «آنها چندین بار برای تغییر قیمت‌ها تذکر داده‌اند و ادامه شرایط فعلی را موجب خردشدن خود دانسته‌اند اما به هشدارها توجهی نشده است.» طرح دارویار درست اجرا نشد و تامین اجتماعی پول نمی‌دهد، داروخانه‌ها چقدر می‌توانند دوام بیاورند و کار کنند. ریشه بحران در سال ۹۸ کمبود دارو از زمان شیوع کرونا در اواخر سال ۹۸ شروع شد اما آن زمان به دلیل همه‌گیری شاید طبیعی به نظر می‌رسید اما آن کمبود، دورخیز برای یک بحران بزرگ بوده است. دکتر نادر رحیمی، داروخانه‌ای در حوالی خراسان دارد. او دوباره کمبود لیست قبلی را تکرار می‌کند و بر کمبود فوق‌العاده سرم و آنتی‌بیوتیک به خصوص شربت‌های مخصوص کودکان تاکید می‌کند. او می‌گوید: «کمبود آنتی‌بیوتیک، از اوایل سال مشهود بود. وضعیتی که در سال‌های قبل به این شدت و حدت دیده نمی‌شد.» به گفته دکتر رحیمی، مدیران تولید از پایان سال ۹۹ اعلام کرده و هشدار دادند با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و شناورشدن نرخ آن، دچار کمبود دارو خواهیم شد اما توجهی به آن نشد. او می‌گوید: «از آخر سال ۹۹ تا اوایل ۱۴۰۰ هشدار داده شد که به ازای تورم سالانه، تغییر قیمتی که سال‌ها انجام می‌شد، اعمال شود اما از ۱۴۰۰ به دلیل عدم هماهنگی یا تمکین شرکت‌ها بازه تغییر قیمت‌ها به صورت قطره‌چکانی بوده است.» این تغییرات جزئی موجب شده هر ورق کپسول آموکسی‌سیلین که در سال ۱۴۰۰ معادل ۶۵۰۰ تومان بوده، در سال جاری به ۲۲ هزار تومان افزایش یابد یعنی جهشی معادل بیش از ۳۰۰ درصد. به گفته دکتر رحیمی، این افزایش از زمان شناورشدن نرخ ارز پیش‌بینی می‌شد. درخواست تولیدکنندگان تعیین نرخ توسط دولت و متناسب با نرخ تورم بوده تا بخش تولید با آن هماهنگ شود، اتفاقی که محقق نشد. او مشکل دیگر را صادرات می‌داند و می‌گوید: «ارز حاصل از صادرات در کنترل بانک مرکزی می‌گیرد، این موضوع موجب کمبود نقدینگی تولیدکننده‌ها می‌شود.» وی اظهار می‌کند: در حالی که پس از اجباری‌شدن نسخ الکترونیک، قرار بود طلب داروخانه‌ها به سرعت پرداخت شود، چهار ماه است که سازمان تامین اجتماعی این بدهی را پرداخت نکرده است؛ موضوعی که تامین دارو را سخت می‌کند. شرایط سخت مالی، موجب تغییراتی در داروخانه‌ها شده که برخی آن را با تعدیل نیرو شروع کرده‌اند اما برخی ترجیح به ترک این شغل داده یا در فکر آن هستند. ورشکستگی گلوی داروخانه‌ها به خصوص آنها که در ۴-۵ سال اخیر شروع کرده‌اند، می‌فشارد. او می‌گوید: «پیش از این انتقال پروانه یا تغییر موسس داروخانه و پیداکردن آن در موقعیتی خوب، سخت بود و شاید ۱۰ فروشنده در سال پیدا می‌شد اما اکنون تعداد آنها به ۱۰۰ مورد رسیده؛ به نحوی که می‌توان محل آن را انتخاب کرد. این تصمیمی است که برخی داروخانه‌ها پیش از ورشکستگی گرفته‌اند.» بازار در دست واسطه‌ها و دلال‌ها تنها داروسازان می‌توانند با شرکت‌ها یا ویزیتورهای آنها وارد مذاکره شده و خرید داشته باشند. دکتر حمید سبزیوند در دزفول داروخانه دارد و وضعیت کمبود دارو را فاجعه توصیف می‌کند. وضعیتی که در اهواز و آبادان هم استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟ مشابه است. لیست داروهایی که کمبود آن مشهود است شامل آپاتل- تزریقی استامینوفن- آمپول کتورولاک، کلرفمین آمین و انواع سرم‌ها می‌شود. داروهایی که به طور روزمره نیاز است. او می‌گوید: «کمبود دارو، فرصت سوء‌استفاده شرکت‌ها از داروخانه‌ها را فراهم کرده است؛ چنان که معاونت درمانی هر منطقه سهمیه‌بندی داروها و شرکت‌هایی که از آنها باید داروها خریداری شود را اعلام کرده است. شرکت‌ها در کنار دو کارتن سرم - هر کارتن شامل ۱۵ - ۲۰ عدد سرم است - داروخانه‌ها را مجبور به خرید داروهایی می‌کنند که تقاضا و نیازی در مورد آنها وجود ندارد. این شرایط تحمیلی ۳۰ تا ۵۰ میلیون هزینه روی دست داروخانه‌ها می‌گذارد. این در حالی است که روزانه حداقل ۲۰۰ مراجعه برای سرم یا آمپول‌ها وجود دارد.» به گفته او از زمان شروع کرونا وضعیت دارو مطلوب نبوده اما اکنون به مرحله بحرانی رسیده است. این همه مشکل نیست و واسطه‌ها بازی سخت‌تری برای داروخانه‌دارها طراحی کرده‌اند. دکتر سبزیوند می‌گوید: «در این میان برخی افراد سودجو به صورت مستقیم داروهای کمیاب مانند کتورولاک یا کلرفمین آمین را از شرکت‌ها خریداری کرده و گاه تا ۲۰۰ درصد بالاتر از قیمت شرکت به داروخانه‌ها می‌فروشند. داروخانه‌ها نیز به دلیل آنکه از سوی بیمارستان یا مرکز درمانی و بیماران تحت فشار هستند، گاه مجبور به خرید می‌شوند. این افراد داروساز نیستند.» به گفته او در هر خرید، داروخانه‌ها مجبور به خرید تحمیلی برخی داروها هستند و باید توجه داشت که تا زمانی که چک‌های خود را تامین نکنند، امکان خرید جدید ندارند. موضوعی که آنها را با کمبود نقدینگی مواجه کرده و آنها را در مرز ورشکستگی قرار داده است.»
دیدگاه شما