دامنه نوسان جزو ساختارهای معاملاتی بازار سهام است و می‌تواند از لحاظ روانی و رسیدن به اهداف قیمتی در کوتاه مدت تاثیر مثبتی داشته باشد و در نهایت تاثیر خود را بر شاخص کل خواهد گذاشت و موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس از فاز اصلاح فاصله بگیرد تا شاخص کل بورس را بالا بکشد.
اگر اصلاحات بازار سرمایه ادامه یابد، افزایش دامنه نوسان نیز در کنار سایر اصلاحت بازار سهام موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس رشد شارپی را در کوتاه مدت تجربه کند، البته در بلندمدت هم مهمترین عاملی که موجب افزایش شاخص کل بورس می‌شود، افزایش انتظارات سود آوری اکثر شرکت‌های بورسی است. عده‌ای این موضوع را مطرح می‌کنند که دامنه نوسان باید حذف شود، بنده با این موضوع مخالف هستم زیرا افزایش دامنه نوسان نشان میدهد سازمان بورس تصمیم گرفته است تا عمق بازار سرمایه بیشتر کند و با افزایش عمق بازار از حرکت‌های تند بازار سهام جلوگیری می‌شود.
بازار سهام در دنیا از نظر ساختاری تکامل یافته است، یعنی کشورهای مطرح در حوزه مالی ابزارهای جایگزین را به جای دامنه نوسان راه اندازی کرده و مدل‌های مختلفی از معاملات را تعریف کرده‌اند که مانع از جهش قیمت سهام می‌شود. برای مثال در این کشورها از ابزار اختیار معامله و یا فروش استقراضی استفاده می‌کنند و این ابزارها در اوج تعریف عمق بازار در بازار سرمایه کارایی خود هستند. در این کشورها اطلاعات شرکت‌ها در دسترس است و به همین دلیل شوک‌های سیستماتیکی که در کشور ما وجود دارد، در آن کشور ها وجود ندارد. با این همه پیشرفت در ابزارها، دامنه نوسان به صورت کامل باز نیست. بنابراین در کشور ما که ابزارهای مالی بسیار محدود است، اطلاعات در دسترس نیست و شفافیت اقتصادی نیز وجود ندارد، دامنه نوسان نباید حذف شود.
بازار سرمایه در نخستین روز اجرای دامنه نوسان هفت درصدی سبزپوش شد و برخلاف روز قبل روندی صعودی به خود گرفت.
شاخص کل بورس با ۱۰۴۹ واحد افزایش به رقم یک میلیون و ۴۴۵ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم وزن هم توانست ۲۰۷۵ واحد افزایش یابد و رقم ۴۱۰ هزار و ۶۳۳ واحد را ثبت کند. در این بازار ۳۱۴ هزار معامله انجام شد که ۳۴ هزار و ۶۱۹ میلیارد ریال ارزش داشت.
فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و پتروشیمی نوری نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل سرمایه گذاری گروه توسعه ملی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و گسترش نفت و گاز پارسیان نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند.
شاخص کل فرابورس هم با صعودی هشت واحدی در رقم ۱۹ هزار و ۳۱۴ واحد ایستاد. در این بازار ۱۹۶ هزار معامله به ارزش ۱۴۱۹ میلیارد ریال انجام شد.
آهن و فولاد غدیر ایرانیان، پلیمر آریاساسول و پتروشیمی زاگرس نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل بانک دی، فرابورس ایران، صنایع مادیران و پویا زرکان آق‌دره نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.
بر اساس این گزارش، با پیشنهاد شرکت‌های بورس و فرابورس و تصویب هیات مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس با افزایش یک درصدی به مثبت و منفی هفت رسید.
زوایای پنهان تغییرات تیک قیمتی سهام
گروه بورس- فرابورس ایران به تازگی حداقل تغییر قیمت سهام یا همان تیک قیمتی را در بازارهای پایه، اول و دوم افزایش داده است. میثم فدایی سرپرست فرابورس نیز در راستای حمایت از این تصمیم عنوان کرده است که افزایش تیک قیمتی باعث خلاصه‌تر شدن دفتر سفارشات (order book)، مشاهده با کیفیت عمق معاملات و کاهش سفارشات مخل بازار خواهد شد. کارشناسان بازار سرمایه نیز عموما از این تغییر جدید استقبال کرده و آن را با توجه به محدودیت‌های مشاهده سفارش‌ها در تابلوی معاملات، مثبت ارزیابی می‌کنند. تیک قیمتی از آن جهت مورد توجه معامله‌گران است که می‌تواند روند معاملات روزانه نمادها و جهت‌گیری بازار در قبال کاهش و افزایش قیمت‌ها را تا حدودی نمایان کند. مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه نیز در گفتوگو با «جهان‌صنعت» بر همین نکته تاکید کرده است اما بر این باور است که میزان افزایش تیک قیمتی برای برخی نمادهای گران‌قیمت بازار چندان کارساز نیست. او عنوان می‌کند شاید بهتر بود مانند برخی بورس‌های جهانی، تیک قیمتی نیز بر اساس نرخ سهام در بازه‌های متنوع‌تری تعیین می‌شد.
فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای از افزایش تیک قیمتی در بازارهای اول، دوم و پایه خبر داده است که بر اساس آن از شنبه هجدهم دی‌ماه، اگر قیمت سهم زیر ۵۰۰ تومان باشد، اختلاف هر ردیف سفارش یک ریال خواهد بود. در همین حال اگر قیمت سهمی بین رقم ۵۰۰ تومان تا ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف ردیف سفارشات ۱۰ ریال است و اگر قیمت سهم بیش از ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف سفارشات ۵۰ ریال خواهد بود. برخی بر این باورند که تغییرات صورت‌گرفته می‌تواند عمق سفارش‌ها را افزایش داده و روند معاملات را به نحو بهتری نمایان سازد. بسیاری از افراد از نمودار تیک به عنوان نمودار معاملات روزانه یاد می‌کنند که می‌تواند معاملات را به طور موثر اندازه‌گیری کند. تیک در واقع یک شاخص گسترده در بازار است که صعود و نزول هر یک از اوراق بهادار را که اغلب توسط معامله‌گران کوتاه‌مدت روزانه استفاده می‌شود، تجزیه و تحلیل می‌کند و برای درک احساسات کلی بازار مفید است. از مزایای تیک قیمتی در معاملات بازار می‌توان به تشخیص ورود پول هوشمند، حمایت‌های انجام‌گرفته از سهم، رسیدن به خطوط مقاومت و بررسی سیگنال‌های ورود و خروج از سهم اشاره کرد. در همین حال ساده‌سازی معاملات و تشخیص تغییرات در روندهای معاملاتی از دیگر مزایای تیک قیمتی است. تیک قیمتی در برخی بازارهای سهام با توجه به نوع و قیمت نماد در بازه‌های متنوعی تعریف می‌شود. به عنوان مثال، در بورس سهام توکیو اندازه تیک بسته به قیمت سهام متفاوت است. بورس اوراق بهادار لندن هم از روش پیچیده‌تری برای محاسبه اندازه تیک استفاده می‌کند و قیمت و نوع سهام آن را در نظر می‌گیرد. در صرافی‌های ایالات‌متحده، اندازه تیک ساده‌تر است. از سال ۲۰۰۱، اندازه تیک برای هر سهام با ارزش بالاتر از یک دلار، بدون در نظر گرفتن اندازه یا نوع آن، یک سنت است. قبل از سال ۲۰۰۱، اندازه تیک سهام در صرافی‌های ایالات متحده یک شانزدهم دلار بود. این بدان معنی است که قیمت سهام فقط می‌تواند با افزایش ۰۶۲۵/۰ دلار یا شش و یک‌چهارم سنت حرکت کند. تغییر در اندازه تیک کوچک‌تر به معنی قیمت‌گذاری دقیق‌تر است. با این حال اما برخی موافق افزایش تیک قیمتی به ویژه در سهم‌های گران‌قیمت هستند تا بدین ترتیب سفارش‌ها واقعی‌تر باشد و عمق معاملات نیز افزایش یابد.
مزایا و معایب تیک قیمتی پایین
مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «جهان‌صنعت» درباره تغییرات جدید بیان می‌کند: «به نظر من در حال حاضر در بازار هر چه تیک قیمتی کمتر باشد بهتر است زیرا هم چینش سفارشات روی تابلو بهتر و بهینه خواهد بود و هم می‌تواند ارزش معاملات را به نوبه خود افزایش دهد.» او در ادامه عنوان می‌کند: «در همین حال با توجه به اینکه تابلوی ما تنها ۵ خط را نشان میدهد هر چه این تیک معاملاتی کمتر باشد -مانند قبل که برای کل نمادها به ریال بود- ما اردرهای کمتری را می‌توانیم روی تابلو ببینیم که این امر البته مشکل‌آفرین است.» کاویانی بیان می‌کند: «بر همین اساس این موضوع را از دو جنبه می‌توان بررسی کرد؛ یکی از این نگاه که هر چه تیک پایین‌تر باشد، حجم معاملات تیکر بهینه‌تر خواهد بود و می‌تواند حجم معاملات را بالا ببرد. به عبارتی می‌تواند چینش را روی تابلو از لحاظ حجمی بهتر کند. اما از لحاظ دیگر با توجه به تعداد ردیف‌های سفارش یا همان اردرهای آنلاین که در TSE قابل مشاهده است، وقتی این تیک بیشتر شود و مثلا به یک تومان برسد، اردرهای بیشتری را در دامنه‌های بالایی و پایینی نماد می‌توان مشاهده کرد که این امر مزیت محسوب می‌شود.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «از سمت دیگر هم ما از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وضعیت خوبی نداریم. درست است که ارزش معاملات در حال حاضر خیلی پایین است و اردرهایی که به صورت آنلاین در سیستم ثبت می‌شود نسبت به اوج سال ۹۹ اعداد بسیار پایین‌تری است اما به نظر من اگر تیک قیمتی قرار باشد روی ارقام بسیار پایین مانند یک ریال باشد، مجددا مشکلات سخت‌افزاری سیستم‌های معاملاتی کارگزاری‌ها بروز خواهد کرد.» کاویانی می‌افزاید: «بر این اساس اگر چه به نظر من با توجه به شرایط فعلی بازار هر چه تیک سایز پایین‌تر باشد بهتر خواهد بود اما اگر بخواهیم به اوج معاملات قبل بازگردیم با توجه به شرایط سخت‌افزاری موجود در بازار سرمایه، با تیک قیمتی پایین، اتفاق خوبی در بازار نخواهد افتاد.»
ضرورت افزایش تنوع بازه‌های قیمتی
کاویانی در ادامه عنوان می‌کند: «تیک قیمتی که اخیرا اعلام شده طی مدت اخیر هم روی تابلو برای برخی نمادها وجود داشته است اما همان‌طور که آقای فدایی اظهار کرده‌اند به نظر می‌رسد از این جهت که ۵ خط سفارش روی تابلو قابل رویت است، این رخداد مثبت تلقی می‌شود و هر چه این فاصله بیشتر شود و تیک قیمتی افزایش یابد، دفتر سفارش‌ها خلاصه خواهند شد.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «با توجه به اینکه ما نمادهایی با قیمت بالا داریم اما این طرح با مشکل مواجه می‌شود. آیا بهتر نبود به جای اینکه این دامنه برای ارقام اعلامی تعریف شود، در یک بازه قیمتی بر اساس نمادها عنوان می‌شد؟ این تعریف برای نمادی مانند پارس که ۱۸ هزار تومان است کارایی چندانی ندارد. در این نماد حتی اگر تیک ۱۰ تومان هم باشد، اختلاف زیادی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا آنقدر تیک قیمتی باید زیاد باشد که اردرهای قابل مشاهده روی تابلو از لحاظ درصدی اختلاف محسوسی با هم داشته باشند.» او می‌افزاید: «اردرهایی که روی تابلو نمایان می‌شود باید برای معامله‌گر روشن کند که جهت معاملات و تغییرات قیمتی به کدام سمت تعریف عمق بازار در بازار سرمایه است.» کاویانی تصریح می‌کند: «فکر می‌کنم این طرح در کل با توجه به محدودیتی که ما در دیدن سفارشات روی تابلو با آن مواجه هستیم خوب است. اما از این بابت که همه نمادها را در یک معیار بگنجانیم به نظر می‌رسد چندان جالب نیست. اگر می‌شد برای هر دامنه قیمتی یک تیک قیمتی تعریف کرد، از لحاظ انباشت سفارشات روی تابلو می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد.»
چراغ سبز بورس به افزایش دامنه نوسان
با پیشنهاد شرکت‌های بورس و فرابورس و تصویب هیات مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس با افزایش یک درصدی از روز دوشنبه، هفتم شهریورماه به مثبت و منفی هفت رسید.
اقتصادگردان- افزایش دامنه نوسان در بازار سرمایه به دلیل نوسانی که ایجاد می کند، باعث افزایش جذابیت بازار می‌شود.با افزایش دامنه نوسان کنترل معاملات سخت‌تر می شود، سخت‌تر شدن کنترل معاملات نیز تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد داشت، زیرا به عادلانه‌تر شدن روند معاملات کمک شایانی خواهد کرد. افزایش دامنه نوسان می‌تواند انتظار بازدهی در دوره‌های کوتاه مدت را در بازار سهام افزایش دهد، ضمن اینکه جذابیت بازار سرمایه را بیشتر خواهد کرد. افزایش جذابیت بازار سهام و همچنین افزایش انتظار بازدهی، موجب خواهد شد تا ورود نقدنگی به بازار سرمایه افزایش یابد، به طوری که پول‌ها از بازارهای موازی به بازار سهام کوچ خواهد کرد.
دامنه نوسان جزو ساختارهای معاملاتی بازار سهام است و می‌تواند از لحاظ روانی و رسیدن به اهداف قیمتی در کوتاه مدت تاثیر مثبتی داشته باشد و در نهایت تاثیر خود را بر شاخص کل خواهد گذاشت و موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس از فاز اصلاح فاصله بگیرد تا شاخص کل بورس را بالا بکشد.
اگر اصلاحات بازار سرمایه ادامه یابد، افزایش دامنه نوسان نیز در کنار سایر اصلاحت بازار سهام موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس رشد شارپی را در کوتاه مدت تجربه کند، البته در بلندمدت هم مهمترین عاملی که موجب افزایش شاخص کل بورس می‌شود، افزایش انتظارات سود آوری اکثر شرکت‌های بورسی است. عده‌ای این موضوع را مطرح می‌کنند که دامنه نوسان باید حذف شود، بنده با این موضوع مخالف هستم زیرا افزایش دامنه نوسان نشان میدهد سازمان بورس تصمیم گرفته است تا عمق بازار سرمایه بیشتر کند و با افزایش عمق بازار از حرکت‌های تند بازار سهام جلوگیری می‌شود.
بازار سهام در دنیا از نظر ساختاری تکامل یافته است، یعنی کشورهای مطرح در حوزه مالی تعریف عمق بازار در بازار سرمایه ابزارهای جایگزین را به جای دامنه نوسان راه اندازی کرده و مدل‌های مختلفی از معاملات را تعریف کرده‌اند که مانع از جهش قیمت سهام می‌شود. برای مثال در این کشورها از ابزار اختیار معامله و یا فروش استقراضی استفاده می‌کنند و این ابزارها در اوج کارایی خود هستند. در این کشورها اطلاعات شرکت‌ها در دسترس است و به همین دلیل شوک‌های سیستماتیکی که در کشور ما وجود دارد، در آن کشور ها وجود ندارد. با این همه پیشرفت در ابزارها، دامنه نوسان به صورت کامل باز نیست. بنابراین در کشور ما که ابزارهای مالی بسیار محدود است، اطلاعات در دسترس نیست و شفافیت اقتصادی نیز وجود ندارد، دامنه نوسان نباید حذف شود.
بازار سرمایه در نخستین روز اجرای دامنه نوسان هفت درصدی سبزپوش شد و برخلاف روز قبل روندی صعودی به خود گرفت.
شاخص کل بورس با ۱۰۴۹ واحد افزایش به رقم یک میلیون و ۴۴۵ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم وزن هم توانست ۲۰۷۵ واحد افزایش یابد و رقم ۴۱۰ هزار و ۶۳۳ واحد را ثبت کند. در این بازار ۳۱۴ هزار معامله انجام شد که ۳۴ هزار و ۶۱۹ میلیارد ریال ارزش داشت.
فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و پتروشیمی نوری نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل سرمایه گذاری گروه توسعه ملی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و گسترش نفت و گاز پارسیان نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند.
شاخص کل فرابورس هم با صعودی هشت واحدی در رقم ۱۹ هزار و ۳۱۴ واحد ایستاد. در این بازار ۱۹۶ هزار معامله تعریف عمق بازار در بازار سرمایه تعریف عمق بازار در بازار سرمایه به ارزش ۱۴۱۹ میلیارد ریال انجام شد.
آهن و فولاد غدیر ایرانیان، پلیمر آریاساسول و پتروشیمی زاگرس نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل بانک دی، فرابورس ایران، صنایع مادیران و پویا زرکان آق‌دره نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.
بر اساس این گزارش، با پیشنهاد شرکت‌های بورس و فرابورس و تصویب هیات مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس با افزایش یک درصدی به مثبت و منفی هفت رسید.
۷ مزیت افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس
افزایش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی است، تقویت بازارگردانی می‌تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم‌ها جلوگیری کند.
به گزارش نبض بورس، دامنه نوسان در بورس تهران یکی از موضوعاتی است که همیشه مورد توجه اهالی بازار سرمایه قرار داشته است. طبق مصوبه شورای عالی بورس دامنه نوسان در برخی نمادهای بازار سهام در حال افزایش است، اما کلیت بازار هنوز با محدودیت دامنه نوسان مواجه است.
دامنه نوسان بورس در سال جاری به صورت پلکانی برای برخی نمادها در حال افزایش است. در هفته های گذشته دامنه نوسان بازار اول بورس و فرابورس برای برخی نمادها از 6 درصد به 7 درصد افزایش یافته و طبق مصوبه قرار است تا پایان سال این محدودیت به 10 درصد برسد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش این عامل مؤثر می‌تواند فرایند مثبتی را در معاملات سهام ایجاد کند و امید می رود که این تصمیم در نهایت به ورود نقدینگی و افزایش عمق بازار منجر شود. بورس این روزها به شدت نیازمند تعمیق یافتن است و کمبود عمق بازار مشکل اصلی حال حاضر بازار سهام است.
* تأثیر افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس و کلیت بازار سرمایه
افزایش پلکانی دامنه نوسان می تواند تاثیر مثبتی بر روی روند معاملات بازار سرمایه بگذارد. اما شرط اصلی برای افزایش این تاثیرگذاری، ورود تغییر دامنه نوسان به بقیه بازارهای بورس است.
در حال حاضر فقط در تابلوی اول بورس و فرابورس این افزایش رخ داده و اگر افزایش دامنه نوسان به تابلوی دوم بورس و فرابورس برسد، احتمالا بازار واکنش منطقی نشان دهد. دامنه نوسان و سایر مکانیزم های محدودیت کننده عملیات بازار مانند حجم مبنا یا حد اعتبار به طور مستقیم تاثیری برارزش ذاتی سهام ندارد و سودآوری شرکت ها و سطح نرخ بهره و رشد سودآوری است که ارزش سهام را تعیین می کند.
افزایش دامنه نوسان در مرحله اول سبب رونق بازار، افزایش حجم و ارزش معاملات و بهبود عملیات بازارگردان ها می‌شود و در مرحله دوم سبب کاهش ریسک معاملات اعتباری برای کارگزار و اعتبار دهنده است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند مهمترین مشکل وجود دامنه نوسان زیر سوال بردن منطق بازار سرمایه است زیرا قیمت ها در مسیر تعادل با اطلاعات جدید، با اصطکاک مواجه می شوند؛ این مسئله ورود و خروج سرمایه گذار، نقدشوندگی و حجم معاملات را کاهش می دهد. دومین مشکل اساسی نیز اخلال در عملیات بازارگردان ها و مواجه صندوق با زیان های سنگین است.
البته در کنار معایب موجود، هفت مورد زیر را می توان از اصلی ترین مزایای افزایش دامنه نوسان روزانه دانست که شامل: 1- کم شدن و ازبین رفتن صف های خرید و فروش، 2- ورود نقدینگی به بازار سهام، 3- کاراتر شدن معاملات سهام، 4- افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس، 5- کاهش احتمالی رفتارهای هیجانی، 6- کاهش میزان دستکاری سفته بازا ن و 7- افزایش عمق بازار سرمایه است.
افزایش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی است. تقویت بازارگردانی می تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم‌ها جلوگیری کند تا زیان شدید به سهامداران وارد نشود.
* انواع ساز و کارهای کنترل نوسان بازار در بورس های اوراق بهادار
بورس‌های اوراق بهادار معمولاً دارای دو دامنه نوسان با عناوین دامنه نوسان پویا و ایستا هستند. دامنه نوسان پیرامون قیمت مبنا و معمولاً به صورت درصدی بیشتر و کمتر از آن تعیین می شود. گروه بورس ژاپن در محاسبه دامنه نوسان به جای درصد از واحد پول ین استفاده می کنند. برخی دیگر از بورس‌ها نیز اقدام به استفاده ترکیبی از درصد و عدد مطلق می کنند.
برای تعیین دامنه نوسان بورس به‌طور معمول برای هر سهم، هر تابلو یا گروه های مختلف سهام دامنه نوسان متفاوتی تعیین می شود. البته برخی بورس ها نیز برای کل بازار دامنه نوسان ثابت تعیین کردند. دامنه نوسان عمدتا به‌صورت متقارن تعیین می شود؛ اما در برخی از بورس ها همچون بورس مالزی، دامنه نوسان بصورت نامتقارن تعیین شده است. انجام معامله بیرون هر یک از دو دامنه، منجر به توقف معاملات و برگزاری حراج می شود. از آنجایی که استفاده از دامنه ایستا و پویا در بورس های دنیا بسیار متداول است در این بخش جزئیات مربوط به هر یک شرح داده شده است.
* دامنه نوسان ایستا
دامنه ایستا به حداکثر نوسان مجاز نسبت به قیمت مبنا ایستای جلسه معاملاتی پیشین گفته می شود و این دامنه معمولاً بر حسب درصد اعلام می شود. در بیشتر بورس های اوراق بهادار، قیمت تئوریک محاسبه شده در آخرین حراج به عنوان قیمت مبنای ایستا در نظر گرفته می شود.
اگر چنین قیمتی وجود نداشته باشد، قیمت حراج قبلی قیمت پایانی روز گذشته به عنوان قیمت مبنای ایستا در نظر گرفته می شود. این دامنه از دامنه پویا گسترده تر بوده و در طول کل جلسه معاملاتی هنگام برگزاری حراج آغازین در طول جلسه عادی معاملات و هنگام برگزاری حراج پایانی مورد استفاده قرار می گیرد.
در برخی بورس‌ها زمانی که قیمت سهام به حد بالا یا پایین دامنه ایستا برسد، معاملات به‌صورت خودکار متوقف شده و حراجی به عنوان حراج نوسان دامنه ایستا برگزار می شود.
* دامنه نوسان پویا
دامنه پویا حداکثر نوسان مجاز را در اطراف قیمت مبنای پویا نشان میدهد و معمولاً به‌صورت درصدی حول قیمت مبنا تعریف می شود. قیمت مبنای مورد استفاده برای تعیین دامنه، قیمت آخرین معامله انجام شده در بازار عادی و حراج است. به عنوان مثال اگر قیمت آخرین معامله سهمی 100 واحد پولی و دامنه پویا دو درصد باشد، دامنه پویا 98 الی 102 واحد پولی است یعنی معامله بعد این باید بر روی این حدود یا خارج از آن باشد.
چنانچه سفارش در سامانه معاملات ثبت شود و قیمت حاصل از اجرای این سفارش بر روی حد بالایی یا پایین یا خارج دامنه پویای سهم واقع شود، این شرایط منجر به ایجاد توقف خودکار معاملات و برگزاری حراجی به عنوان حراج نوسان دامنه پویا می شود. دامنه پویا در طول جلسه اصلی معاملات و هنگام برگزاری حراج پایانی استفاده می شود.
* تغییرات در دامنه نوسان پویا و ایستا در اثر برگزاری حراج نوسان
حراج نوسان مربوط به دامنه نوسان پویا و ایستا در بورس های دیگر نیز برگزار می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان به بورس کشورهای همچون اتریش، برزیل، دانمارک، فنلاند، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، نروژ، آفریقای جنوبی، کره‌جنوبی، سوئد، سوئیس و انگلیس اشاره کرد.
البته هر بورس بنا به شرایط اختصاصی دارای حدود نوسان و زمان حراج نوسان مختص به خود است. به عنوان مثال در دانمارک و فنلاند طول زمان جلسه حراج نوسان برای عبور از دامنه ایستا 60 ثانیه و برای عبور از دامنه پویا 180 ثانیه تعریف عمق بازار در بازار سرمایه است و حد نوسان برای دامنه ایستا 15 درصد قیمت ایستا و برای دامنه پویا 3 درصد قیمت پویا تعریف شده است.
* دامنه نوسان در دیگر کشورها استفاده نمی‌شود
در این‌باره، رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره دامنه نوسان اظهار داشت: دامنه نوسان قیمتی یا price limit یکی از ابزارهای کنترلی بازار سهام است، این عامل در بورس‌های بزرگ جهان استفاده نمی‌شود.
وی ادامه داد: در بازار سهام، کشورهایی که دامنه نوسان دارند معمولا این عامل به تنهایی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در ترکیب با دیگر ابزارها استفاده می‌شود. مهم ترین نکته قابل توجه این است که بورس تهران یکی از محدودترین دامنه‌های نوسان را در سطح جهان دارد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در بسیاری از این کشورها از تعریف عمق بازار در بازار سرمایه جمله ژاپن، سازوکاری وجود دارد که مطابق با شرایط و الزامات خاص، دامنه نوسان در طول جلسه معاملاتی شناور است، بنابراین می‌توان همچنان حد نوسان روزانه را اعمال کرد؛ اما از قفل شدن بازار در یک دامنه نوسان بسته جلوگیری کرد.
گلستانی افزود: افزایش دامنه نوسان می تواند انتظار بازدهی در دوره های کوتاه مدت را در بازار سهام افزایش دهد، ضمن اینکه جذابیت بازار سرمایه را بیشتر خواهد کرد. افزایش جذابیت بازار سهام و همچنین افزایش انتظار بازدهی، موجب خواهد شد تا ورود نقدینگی به بازار سرمایه افزایش یابد، به طوری که پول‌ها از بازارهای موازی به بازار سهام کوچ خواهد کرد.
وی تصریح کرد: بازار سرمایه کشورهای رشد یافته و بورس‌های بزرگ جهانی اغلب بدون دامنه نوسان فعالیت می‌کنند. دلیل استفاده نکردن بورس های جهانی از دامنه نوسان عمق بالای بازار سهام آن هاست؛ بزرگترین مشکل بورس تهران در این سال‌ها کم بودن عمق بازار است که به همین دلیل نیاز به وجود دامنه نوسان در آن احساس می‌شود.
بازارگردان : لیست وظایف + نمادها بازارگردانی
بازگردان کیست؟ بازار گردان، به انگلیسی: Market maker شرکت‌ها یا افرادی هستند، که بخاطر کسب سود بیشتر، به خرید و فروش دارایی مالی (یا به عبارتی اوراق بهادار) یا انواع کالاهای اقتصادی اقدام می‌کند و باتوجه به ماهیت عملکرد، از نوسانات ناخواسته قیمت دارایی می‌کاهند.
بازارگردان برای انجام فعالیت‌هایشان در بازار سرمایه به مواردی هم نیاز دارد که دارایی و پول دو نیاز مهم و اصلی به شمار می‌آید. از سوی دیگر باید شرایطی فراهم باشد تا این افراد به صورت مستقیم به سامانه معاملات دسترسی داشته باشند.
بازگردان کیست؟ بازارگردانی در اصل فعالیتی حرفه‌ای است و اغلب بیشتر بازارگردان‌ها بایستی تا دانش و تخصص کافی در اختیار خود داشته باشند تا بدین وسیله بتوانند به شکل درستی اقدام به عمل کنند. بازارگردان نقش‌های بسیار زیادی را در بازار سرمایه از خود ایفا می‌کند و به همین خاطر است که افزایش قدرت نقدشوندگی در معاملات یکی از مهمترین این اقدامات است و به این ترتیب بازارگردان بایستی تا اطمینان حاصل کند که عرضه و تقاضا برای اوراق بهادار مورد نظرش در بازار کاری وجود دارد. فراموش نکنید بازارگردان و سبدگردان را نباید یک مبحث دید و نحوه کار هر کدام متفاوت می باشد که می توانید جهت آشنایی بیشتر با کار سبدگردان ها مقاله " سبدگردانی چیست؟ " را مطالعه نمایید.
از طرف دیگر بایستی تا شرایط مکانیزه کردن بازارگردانی هم برای او فراهم شود. این بدین معناست که سیستم نرم‌افزاری این تصمیم را می‌گیرد تا برطبق تعهداتی که در روز دارد چه تعدادی از این ابزارها را در چه قیمتی برای خود خریداری نماید و چه مقداری از آنها را بایستی تا در چه قیمتی بفروشد. در این شیوه از معامله در اصل معامله‌گر حذف می‌شود و تنها مدیر بازارگردانی استراتژی‌های معاملاتی ای که دارد را به سیستم رایانه میدهد. همواره تعریف عمق بازار در بازار سرمایه بازارگردان‌ها طرف مقابل حجم معاملات سرمایه‌گذار را می‌گیرند.
اصلی ترین وظایف و اهداف بازگردان یا مارکت میکر
- افزایش نقدشوندگی به همراه وجود عرضه و تقاضا در بازار برای اوراق بهادار
- کنترل قیمت ورقه بهادار در یک محدوده مشخص و همچنین جلوگیری از نوسانات شدید
- کاهش هزینه‌های معاملاتی به روش کاهش شکاف قیمتی در معاملات و خرید و فروش
حقوق و همچنین مسئولیت‌های هر نوع بازارگردان در بازارهای گوناگون متمایز است و به نوع آن بازار (کالا، اوراق بهادار، آتی و…) هم بستگی دارد. از رایج‌ترین و معمول‌ترین نوع بازارگردان، شرکت‌ها یا بهترین کارگزاری بورس هستند که جهت قدرت افزایش نقدشوندگی و همچنین برای معاملات یک اوراق بهادار، به خرید و فروش در نماد مورد نظرشان اقدام می‌کنند.
چگونه بازارگردان‌ها معاملات را تسهیل می‌کنند
بازارگردان‌ها حجم وسیعی از اوراق بهادار را در اختیار خود دارند و با این توانایی که برخوردارند مقدار وسیعی از سفارشات را در بازارهای مالی به انجام می‌رسانند.
این سفارشات در واقع هم می‌توانند مجموع سفارشات خرید و هم مجموع سفارشات فروش باشند که در عرض چند ثانیه اتفاق می‌افتند. اساسا، همواره بازارگردان‌ها طرف مقابل حجم معاملات سرمایه‌گذار را می‌گیرند. به طور مثال، اگر سرمایه‌گذاران در جست و جوی فروش اوراق بهادار باشند، بازارگردان‌ها اغلب این اوراق بهادار را به نحوی خریداری می‌کنند تا هنگامی که همه فروشندگان تامین شوند و بلعکس، اگر هم سرمایه‌گذاران اوراق بهاداری را در بازار بخرند، بازارگردان‌ها این اوراق بهادار را به فروش می‌رسانند تا این که کلیه سفارشات پر بشود.
به همین خاطر، بازارگردان‌ها، عرضه و تقاضا را در بیشتر بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری تامین می‌کنند و همچنین اوراق بهادار (مثلا سهام) را در بین فروشندگان و همچنین خریداران دست به دست می‌کنند.
عوامل تاثیرگذار بر فعالیت بازار گردان ها
عرض بازار: وجود جریانی به طور مستمر به شکل دوسویه که سفارشات خرید و فروش سهام یا به عبارت دیگر حضور تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران در قیمت تعادلی (ارزش ذاتی) بیان کننده مقدار عرض در بازار سرمایه است. به همین خاطر بازار اوراق بهاداری که برخوردار از ویژگی بالا باشد را «نقد شونده» هم می‌گویند. بازارگردان‌ها در چنین بازاری اغلب مواقع با تفاضل (سود) اندک هم حاضر به فعالیت هستند.
عمق بازار : وجود برخی از جریانات متوالی سفارشات خرید و فروش در قیمت‌های اغلب بالاتر و پایین‌تر از حد قیمت تعادلی تعریف شده را عمق بازار می‌گویند. به این معنی که در اصل منحنی عرضه و تقاضا بر حول محور ارزش بازار دارایی مالی، به طور کامل پیوسته و کشش پذیر است.
در چنین شرایطی هم اغلب با بروز عدم تعادل به صورت ناگهانی بین سفارشات عرضه و تقاضا، قیمت دارایی مالی تا حدودی تغییر می‌کند و به صورت مجدد برای این کار وضعیت تعادل حاصل می‌گردد. به این معنی که حتی منحنی تغییرات قیمت هم در بازار با عمق کافی، پیوسته خواهد بود.
بازارگردان‌ها اغلب در بازارهایی با عمق زیاد اما با کمترین تفاضل قیمت خرید و فروش هم به فعالیتشان به طور مستمر ادامه خواهند داد. در حالتی که در بازار کم عرض و کم عمق که در واقع منحنی عرضه و تقاضا اوراق بهادار کم کشش و گسسته است اغلب مواقع نیز میزان تفاضل چشمگیر خواهد بود. در چنین بازاری بیشتر فعالیت بازارگردان‌ها در سنجش با هزینه‌هایی که همیشه بر بازار وارد می‌کنند به شکلی است که همیشه از جذابیت حضورشان در بازار به مقدار بسیار زیادی کاسته می‌شود.
نسبت سرمایه‌گذاران اطلاعات مدار به نقدینه مدار : سرمایه‌گذارانی که به طور مستمر و مداوم در بازار مشارکت دارند، اغلب در دو دسته جای می‌گیرند.
گروهی از این افراد مازاد منابع مالی را در اختیار داشته و به دنبال سرمایه گذاری در تعریف عمق بازار در بازار سرمایه این منابع هستند. دسته دیگر نیز در بردارنده سرمایه‌گذارانی‌اند که اغلب مواقع اعتقاد دارند بیشتر از مابقی افراد نسبت به اوراق بهادار یک شرکت خاص، داده‌هایی در اختیار دارند. به این منوال آنها با تاکید بر اطلاعاتشان به ارزیابی قیمت اوراق بهادار می‌پردازند و در نتیجه نسبت به خرید یا فروش اوراق عمل می‌نمایند.
بازارگردان‌ها چگونه سود می‌کنند؟
تمام بازارگردان‌ها به خاطر ریسک نگهداری دارایی، باید سود یا به عبارتی دستمزد دریافت کنند. خطری که بیشتر بازارگردان‌ها با آن رو به رو هستند، کاهش ارزش یک اوراق بهادار بعد از خرید از فروشنده و پیش از فروش آن در واقع به یک خریدار است. در این هنگام آنها باید توجه ویژه ای به میزان حجم مبنای سهم خود داشته باشند که در این باره در مقاله " حجم مبنا چیست؟ " مفصل به آن پرداخته ایم.
در بعضی از بازارهای خارجی، اغلب بازارگردان‌ها باغلب رای هر اوراق بهاداری که پوشش می‌دهند، اسپرد (spread) می‌گیرند. این اسپرد در واقع به عنوان شکاف قیمت پیشنهادی برای معامله یا خرید و فروش (bid-ask spread) مطرح می‌گردد و در معاملات مالی از این قبیبل بسیار مطرح و رایج است. در بازار بورس تهران، بازارگردان‌ها با انعقاد نمودن انواع قرارداد، کارمزد مشخصی را جهت فعالیت‌هایشان دریافت می‌کنند.
لیست بازارگردان ها
لیست بازارگردان ها را می‌توان از طریق سامانه کدال مشاهده کرد و ما در اینجا به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد که در زیر لیست بازارگردان های چند سهام عمده در این اواخر ( 4 ار دیبهشت ماه) آورده شده است.
بر این اساس، 14 نماد
به فهرست قبلی اضافه شده و نکته مهم در این است که یک نماد تعریف عمق بازار در بازار سرمایه می‌تواند دارای چند بازارگردان باشد. دامنه مظنه در کلیه نمادهای موجود در بازار اول و دوم بازار بورس و همچنین فرابورس سه درصد، برای بازار پایه به رنگ زرد دو درصد و در بازار پایه به رنگ نارنجی این دامنه یک درصد است.
همان طور که گفته شد، بازار گردان ها در واقع شرکت‌ها یا افرادی هستند، که بخاطر کسب سود بیشتر، به خرید و فروش دارایی مالی (یا به عبارتی اوراق بهادار) یا انواع کالاهای اقتصادی اقدام می‌کند و باتوجه به ماهیت عملکرد، از نوسانات ناخواسته قیمت دارایی می‌کاهند. از رایج‌ترین نوع بازارگردان، شرکت‌ها یا کارگزاری‌هایی هستند که جهت قدرت افزایش نقدشوندگی است.
حقوق و همچنین مسئولیت‌های هر بازارگردان در بازارهای گوناگون متمایز است و به نوع آن بازار (کالا، اوراق بهادار، آتی و…) هم بستگی دارد. این را هم باید دانست که همواره بازارگردان‌ها طرف مقابل حجم معاملات سرمایه‌گذار را می‌گیرند. به طور مثال، اگر سرمایه‌گذاران در جست و جوی فروش اوراق بهادار باشند، بازارگردان‌ها اغلب این اوراق بهادار را به نحوی خریداری می‌کنند تا هنگامی که همه فروشندگان تامین شوند و بلعکس، اگر هم سرمایه‌گذاران اوراق بهاداری را در بازار بخرند، بازارگردان‌ها این اوراق بهادار را به فروش می‌رسانند تا این که کلیه سفارشات پر بشود.
بازارگردان در بازارهای مالی کیست؟ وظایف یک بازارگردان چیست؟
بازارهای مالی همیشه در مسیر طبیعی و درست خود حرکت نمی‌کنند. قطعا هرجا صحبت از پول به میان می‌آید، عده‌ای به دنبال سوءاستفاده از شرایط و برهم زدن نظم حاکم برای رسیدن به اهداف و منافع شخصی خود هستند. حضور پررنگ این دسته از افراد در بازارهای مالی، باعث بی‌اعتمادی و دلسردی سهامداران می‌شود و به این ترتیب در بلندمدت بازار از حضور سهامداران خرد خالی می‌شود. در اینجا لازم است تا تمهیداتی اندیشیده شود تا از خروج بازار از روند عادی خود جلوگیری به عمل بیاورد. یکی از این تمهیدات، حضور بازارگردان در بازارهای مالی است که برای هر سهم تعیین می‌شود. اما سوال اصلی این است که بازارگردان در بازارهای مالی کیست و چه وظایفی را بر عهده دارد؟ در ادامه قصد داریم تحلیلی درباره نقش بازارگردان در بازار ارائه کنیم. با ما همراه باشید.
بازارگردان در بازارهای مالی کیست؟
دو اصطلاح بازارساز یا Market Maker به عنوان جایگزین‌هایی برای بازارگردان در بازارهای مالی به کار می‌روند اما روی هم‌رفته کلمه بازارگردان در بین فعالان بازارهای مالی در کشور ما بیشتر رایج است. اولین نکته که باید در این زمینه بدانید آن است که بازارگردان می‌تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. اگر بخواهیم در یک جمله به تعریف بازارگردان در بازارهای مالی بپردازیم، می‌توان گفت که افراد یا شرکت‌هایی هستند که بخش قابل توجهی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند و به این ترتیب به جریان عرضه و تقاضا در آن سهم را کنترل می‌کنند.
البته به هیچ عنوان این طور نیست که بازارگردانان صرفا برای تنظیم‌گری در بازار حاضر شده باشند؛ بلکه هدف نخست همه بازارگردانان نیز کسب سود از معاملات بازارهای مالی است. این نکته مهمی است که باید در تحلیل رفتار بازارگردانان در بازارهای مالی به دقت آن را در نظر بگیرید.
وظایف بازارگردان در بازارهای مالی چیست؟
حال که با مفهوم بازارگردان در بازارهای مالی آشنا شدیم، باید درباره نقش‌هایی که یک بازارگردان در بازار بر عهده دارد، بحث کنیم. مهمترین وظایف بازارگردان در بازارهای مالی عبارتند از :
جلوگیری از قفل شدن بازار
یک سهم در روند افزایش یا کاهش قیمتی خود ممکن است صف‌های خرید یا فروش بسیار بزرگی را تشکیل دهد. در این گونه موارد اصطلاحا گفته می‌شود که سهم در صف خرید یا فروش قفل شده است. کلید این قفل در دستان بازارگردان است. اساسا به دلیل آنکه تعداد سهام قابل توجهی در اختیار دارد، می‌تواند در نقش جریان‌ساز در بازار حاضر شود. به این ترتیب با عرضه سهام در زمان صف‌های خرید طولانی و همچنین خرید سهام در صف‌های فروش سنگین، مانع از قفل شدن سهم به مدت طولانی می‌شود. اصطلاحا سطح نقدشوندگی در بازار را به طور قابل توجهی بالا می‌برد؛ چراکه در این شرایط سهامداران با خیال آسوده از اینکه می‌توانند هر زمان که خواستند از یک سهم خارج شوند، اقدام به سرمایه‌گذاری در آن می‌کند.
حفظ نقدینگی در بازار
نوع فعالیت بازارگردان در بازارهای مالی باید به گونه‌ای باشد که فضای اعتماد را در بین سهامداران حاکم کند. همان‌طور که می‌دانید، سرمایه کاملا ترسو است و اگر فضا را ناامن ببیند، در این صورت بلافاصله برای خروج از آن شرایط تصمیم‌گیری می‌کند. به همین دلیل بازارگردان تلاش می‌کند تا جریان نقدینگی را همواره در یک سطح مشخصی در بازار حفظ کند.
کنترل افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار
این اصطلاح در بین فعالان بازار بازارهای مالی رایج است که اگر بازارگردان اراده کند، می‌تواند باعث افزایش یا کاهش قیمت سهام شود. شاید این جمله به صورت 100 درصد درست نباشد؛ اما واقعیت این است که در هر مسیر صعودی یا نزولی که در قیمت یک سهم در بازار طی می‌شود، نقش بازارگردان کاملا کلیدی است. دلیل این مسئله نیز تعداد سهم بالایی است که بازارگردان در اختیار دارد و به کمک آن می‌تواند نوسانات قیمتی شدید در بازار را کنترل کند. واقعیت این است که رفتارهای هیجانی در بازار به نفع هیچ‌کس نیست و به همین دلیل این نقش بازارگردان کاملا در جهت حمایت از بازار در بلندمدت است.
عوامل موثر در بازارگردانی کدام است؟
با توجه به آنچه که به عنوان وظایف بازارگردان در بازارهای مالی اشاره کردیم، حضور آنها در بازار یک ضرورت حتمی به نظر می‌رسد. اما میزان اثر گذاری بازارگردانی در بازارهای مالی به عوامل مختلفی بستگی دارد که سه مورد از مهمترین آنها عبارتند از:
1. عمق بازار
در بازارهای مالی ایران، بسیاری از مواقع سهام یا در صف فروش هستند یا در صف خرید. در واقع رفتارهای سرمایه‌گذاران به جای آنکه مبتنی بر ارزش واقعی دارایی خود باشد، مبتنی بر روندهای قیمتی است که در بازار شکل می‌گیرد. در این گونه بازارها، مانع جدی بر سر راه شکل‌گیری عمق در بازار وجود دارد. بازارگردان می‌تواند با حرکت در مسیر عکس رفتار سهامداران در راستای عمق بخشیدن به بازار حرکت کند؛ اما واقعیت این است که توان بازارگردان نیز محدود است و بعضا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد در برابر جریانات هیجانی حرکت مثبتی را به نمایش بگذارد.
2. عرض بازار
اگر سهامداران سفارش‌های خرید و فروش سهام را در محدوده ارزش ذاتی آن ثبت کنند، نشان‌دهنده آن است که بازار از عرض مناسبی برخوردار است. در این گونه بازارها خبری از رفتار هیجانی نیست و تحلیل‌ها هستند که برای تصمیم‌گیری‌ها مقدم شمرده می‌شوند. بازارگردان در چنین بازاری حتما حضور فعال دارد و حتی از سود کمی که عاید او می‌شود، استفاده می‌کند.
3. تعادل در بازار
برخلاف تصور رایج بازارگردان در بازارهای مالی از طریق ایجاد تعادل به سودهای هنگفتی دست پیدا می‌کند؛ چراکه در زمان صف فروش در قیمت‌های نازل سهم را خریداری کرده و در زمان تشکیل صف خرید، با عرضه سهام شناسایی سود می‌کند. این روند به صورت پیوسته توسط بازارگردان در بازارهای مالی پیگیری می‌شود. هرچه میزان نوسانات در بازار بیشتر باشد سود بازارگردان از فعالیت در بازار نیز به مراتب افزایش پیدا می‌کند.
آیا بازارگردانی در بازارهای مالی طبق قوانین صورت می‌گیرد؟
در بازار بازارهای مالی برای بازارگردان‌ها قوانینی وضع شده است که آنها در قبال این قوانین موظف هستند که خرید و فروش سهام و همچنین نگهداری تعداد مشخصی سهم را همواره در دستور کار خود قرار دهند. این قوانین در واقع به این دلیل وضع شده است که بازارگردانان به خوبی در مسیر انجام وظایف‌شان حرکت کنند و خود آنها نقش تخریبی در بازار پیش نگیرند. نمونه‌هایی از رفتارهای غلط بازارگردان در بازارهای مالی سال 1399 قابل مشاهده بود که به دلیل تخطی بازارگردانان از انجام وظایف‌شان به وقوع پیوست.
بازارگردان در قبال انجام وظایف خود در بازارهای مالی چه امتیازاتی می‌گیرد؟
در مجموع دو قانون حمایت در سازمان بازارهای مالی برای بازارگردانان وضع شده است که عبارتند از:
1. براساس ماده ۱۸ دستورالعمل بازارگردانی در بازارهای مالی، سازمان بازارهای مالی و اوراق بهادار تهران برای بازارگردانی هر ورقه بهادار یک ایستگاه معاملاتی جداگانه، بدون دریافت هیچ‌گونه هزینه‌ای از این بابت در اختیار بازارگردان خواهد گذاشت. انجام معاملات سایر اوراق بهادار از ایستگاه معاملاتی مخصوص بازارگردان مجاز نیست.
منظور از ایستگاه معاملاتی جداگانه این است که یک سامانه معاملاتی در اختیار بازارگردام قرار می‌گیرد که به طور مستقیم به هسته معاملات متصل است و به این ترتیب می‌تواند صرفا سفارشات مرتبط با سهمی که در آن نقش بازارگردان را ایفا می‌کند، ثبت کند.
2. براساس ماده ۱۹ دستورالعمل بازارگردانی در بازارهای مالی، سقف کارمزد بازارهای مالی از معاملات بازارگردان ۱۰ درصد سقف کارمزد بازارهای مالی از معاملات معمول است. بازارهای مالی می‌تواند کارمزد خود از معاملات بازارگردان را کمتر از سقف مقرر در این ماده تعیین نماید.
به این ترتیب کارمزد معاملاتی که از بازارگردان در بازارهای مالی دریافت می‌شود، 10 درصد کمتر از سایر سهامداران تعیین شده است.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی مفهوم و نقش بازارگردان در بازارهای مالی پرداختیم. واقع قضیه آن است که بدون حضور بازارگردان عملا اداره بازار کار آسانی نیست. البته حضور بازارگردان زمانی موضوعیت پیدا می‌کند که به خوبی وظایف خود را عملیاتی کند. در غیر این صورت که خود مشکلی بر مشکلات بازار اضافه می‌کند. اساسا فلسفه حضور بازارگردان در بازارهای مالی، باز کردن گره‌های معاملاتی است که در سهام مختلف رخ میدهد.
فینوتیپس بستری تعاملی و نوآورانه برای یادگیری عمیق فعالیت در بازارهای مالی است. جلسات گفتگوی فینوتیپس در کلاب‌هاوس به منظور تبادل نظر در خصوص بازارهای مالی، نکات آموزشی پیرامون آنها و همچنین بحث و بررسی در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، فارکس و ارزهای دیجیتال برگزار می‌شود. شما هم می‌توانید با حضور در این جلسات، به پخته‌تر شدن مباحث کمک کنید. منتظر دیدار شما هستیم.
دیدگاه شما