انواع ریسک در سرمایه گذاری

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند

10 مورد از ریسک های سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری برای افزایش توسعه و بهره وری های مالی مورد نیاز است. سرمایه گذاری دارای انواع مختلفی است. به طور کلی هر کاری که باعث شود سرمایه شما بیشتر از قبل شود، نوعی سرمایه گذاری به حساب می آید. کسانی که وارد سرمایه گذاری می شوند، باید نسبت به آن کار علم و دانش و تجربه داشته باشند، زیرا سرمایه گذاری همانطور که می تواند شما را در یک سیر صعودی قرار دهد، به همان صورت هم می تواند شما را در یک سیر نزولی گیر بیندازد.

سرمایه گذاری زمانی اثربخش است که در مدت زمان خاصی با علم و تجربه انجام شود تا بهترین بهره وری را حاصل کند. توجه داشته باشید که سرمایه گذاری یک نوع تصمیم مالی است که همواره دارای دو مولفه ریسک و بازدهی است. یک اصلی در سرمایه گذاری وجود دارد مبنی بر اینکه سرمایه باید از ریسک و خطر گریزان شود و به سوی سود و بازدهی روانه شود.

اما به نظر شما آیا بازار مالی را می توان پیدا کرد که سرمایه گذاری در آن ریسکی نداشته باشد؟ به طور کلی ریسک در تمامی سرمایه گذاری ها وجود دارد. گاهی در برخی از سرمایه گذاری ها این ریسک پرخطر و گاهی هم کم خطر است. در ادامه این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد سرمایه گذاری و عوامل افزایش ریسک در بازارهای بورسی توضیح می دهیم.

عوامل موثر در انواع ریسک در سرمایه گذاری افزایش ریسک در بازار بورس

کاهش ریسک در سرمایه گذاری با تجزیه و تحلیل

معمولا کسانی که در بازارهای مالی اعم از بورس سرمایه گذاری می کنند، با تجزیه و تحلیل ان هم آشنا هستند. بدین معنی که علم و تجربه این کار را هم دارند. در غیر این صورت با افزایش ریسک در سرمایه خود مواجه هستند. یک سرمایه گذار خوب و حرفه ای باید بتواند سبد خود را در بازارهای بورسی به خوبی مدیریت کند.

سرمایه گذار باید منطقی باشد، به این معنی که یک سرمایه گذار منطقی زمان می تواند بازدهی بالایی داشته باشد که ریسک بالایی را هم متقبل شده باشد. البته در انجام ریسک گاهی منطق و عقل هم کارآمد نیستند و فرد تنها بر ریسک و شانس خود اکتفا می کند.

حال در بیشتر مواقع با تجزیه و تحلیل های درست می توان این از ریسک سرمایه گذاری کاست.در واقع سرمایه گذاری به معنی مصرف پول های دردسترس و انتظار پول بیشتر است. یعنی برای دستیابی به پول بیشتر، پول های دردسترس را در بازار سرمایه گذاری قرار می دهید.

اگر بخواهیم معنی دیگری برای سرمایه گذاری بگوییم، می توان گفت: سرمایه گذاری به معنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به مصرف بیشتر در روزهای آتی است.

توجه داشته باشید که در سرمایه گذاری در بورس و یا هر بازار مالی دیگر مقدار پول در زمان حال و فعلی مشخص است، اما میزان آن در چه مدت زمانی مشخص نیست و در واقع با عدم اطمینان مواجه هستیم.

انواع سرمایه گذاری

توجه داشته باشید که به طور کلی سرمایه گذاری به دو نوع مالی و واقعی تقسیم بندی می شود. در سرمایه گذاری واقعی شما با میزان ارزش پول واقعی خود در حال حاضر ملک و یا آپارتمان و هر چیز دیگری را خریداری می کنید. اما در سرمایه گذاری مالی با میزان پول نقدی خود نوعی دارایی مالی خریداری می کنید که نتیجه آن هم باز وجوه نقدی است.

چه عواملی در سرمایه گذاری باعث افزایش ریسک میشوند؟

به طور کلی چند نوع ریسک در بازار های سرمایه گذاری وجود دارند که بهتر است با این نوع ریسک ها آشنا شوید تا درست و منطقی ریسک کنید و ضرر کمتری گریبان گیر شما شود.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک یکی از ریسک های سرمایه گذاری در بورس است .همانطور که گفتیم چند نوع ریسک وجود دارد. از انواع این ریسک ها می توان به ریسک سیستماتیک اشاره کرد که این نوع ریسک ربطی به تجربه و علم فرد ندارد و مربوط به شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه است و به هیچ عنوان نمی توان آن را حذف کرد. ریسک سیستماتیک به نوعی است که تاثیر آن بر کل بازار مشخص می شود و به صنعت خاصی محدود نمی شود.

ریسک غیر سیستماتیک

نوع دیگری از ریسک های سرمایه گذاری در بازارهای بورسی و مالی ریسک غیر سیستماتیک است. این نوع ریسک بر خلاف ریسک سیستماتیک کاملا قابل کنترل و کاهش است. در این نوع ریسک شما باید سهام شرکتی را که دارای شرایط بحرانی سختی است و با افت قیمت مواجه شده است، خریداری نکنید و از افزایش ریسک خود در بازار بورس جلوگیری کنید. اگر به این عوامل توجهی نداشته باشید قطعا با افزایش ریسک در بازارهای مالی مواجه می شوید.

ریسک نرخ سود

ریسک نرخ سود یکی از ریسک های سرمایه گذاری در بورس است این نوع ریسک مرتبط به زمانی است که تغییر انواع ریسک در سرمایه گذاری در نرخ سود باعث تحول ارزش یک سرمایه گذاری می شود.

ریسک تورم

ریسک تورم یکی دیگر از ریسک های سرمایه گذاری در بورس است که بر این عنوان هرچه نرخ تورم افزایش پیدا کند، در این حالت میزان بازدهی ما هم کمتر می شود.

• شما امروز با پنج میلیون تومان چه چیزهایی می توانید خریداری کنید؟
• 10 سال قبل چه چیزهایی می توانستید خریداری کنید؟

این موضوع نرخ تورم را به شما نشان می دهد. شما نباید پول خود را در یکجا به صورت راکد نگه دارید بلکه باید از آن در بازارهای سرمایه گذاری استفاده کنید. اگر پول شما چندین سال راکد باقی بماند، تورم ارزش پول شما را کمتر می کند. در جایی سرمایه گذاری خود را شروع کنید که سود شما بعد از چند سال از نرخ تورم بیشتر باشد. در این حالت ریسک سرمایه گذاری شما کمتر می شود. اگر غیر از این موضوع باشد، نرخ ریسک بیشتر می شود.

ریسک مالی

ریسک مالی هم نوع دیگری از ریسک های سرمایه گذاری در بورس است که شرکت ها در صورت های مالی خود بخشی به عنوان تعهدات مالی و تسهیلات دارند. هر چه میزان وام های دریافتی یک شرکت بیشتر باشد، توان و قدرت شرکت هم برای توسعه و گسترش و حتی سوددهی کمتر می شود. به همین علت اگر تصمیم دارید که در بازار بورس سهام شرکتی را خریداری کنید، بهتر است ابتدا تعهدات و تسهیلات دریافتی آن شرکت را بررسی کنید تا ریسک مالی شما در آن سهام کمتر شود. در غیر این صورت با افزایش ریسک مالی در بازار بورس مواجه می شوید.

برای مثال فرض کنید شما سهام شرکتی را خریداری کرده اید و پس از مدتی آن شرکت با مشکلاتی در فروش خود رو به رو شده است و در نهایت هم ورشکسته می شود و اعلام ورشکستگی می کند. در حال حاضر شما سهامدار یک شرکت ورشکسته هستید که دیگر سهام شما هیچ گونه ارزشی در بازار ندارد.

این نوع ریسک همواره سرمایه گذاران را در بازار بورس تهدید می کند که به آن ریسک مالی می گویند. حال اگر سهامداران در مورد شرکتی که قرار است سهامدار آن شوند، به خوبی تحقیق نکنند، باعث افزایش ریسک در بازار بورس می شوند.

بررسی افزایش ریسک در بازار بورس

ریسک نرخ ارز

ریسک نرخ ارز هم از دیگر ریسک های موجود در بازار مالی است که در مورد شرکت های واردات محور اهمیت دارد.

ریسک سیاسی

ریسک سیاسی هم یکی دیگر از انواع ریسک ها در بورس است. زمانی که در اوضاع سیاسی، عدم ثبات را داشته باشیم بر اوضاع اقتصادی هم تاثیر می گذارد. در ادامه این مقاله سعی داریم بیشتر به عواملی بپردازیم که باعث افزایش ریسک در بازار بورس می شوند. به طور کلی بازار بورس یکی از بازارهای بسیار مهم هستند که افراد زیادی سرمایه خود را در این نوع بازار قرار داده اند.

ریسک شخصی

ریسک شخصی هم نوع دیگری از ریسک ها در بازار بورس است. توجه داشته باشید که ریسک ها همیشه منشا اقتصادی و سیاسی و … ندارند. یکی از اصلی ترین ریسک ها ریسک شخصی است. در واقع تصمیماتی است که شما به طور شخصی می گیرید و ممکن است این تصمیمات باعث افزایش ریسک در بازار بورس شود. در واقع سرمایه گذاران خودشان سرمایه خود را به خطر می اندازند.

برای مثال شما سهامی را به مبلغ 10 میلیون تومان خریداری کرده اید. حال با توجه به دلایلی سهام آن شرکت تا حدود 8 میلیون تومن میرسد و افت می کند و در این حالت اگر تصمیم شما سرمایه گذاری بلند مدت است باید آن را نگهدارید. حال ممکن است رویدادی رخ دهد که مجبور به فروش آن شوید. در این حالت شما ریسک شخصی کرده اید و سهام خود را فروخته اید.

ریسک احساسی

ریسک احساسی یکی دیگر از ریسک ها در بازار بورس و دیگر بازارهای مالی است که در نهایت احساس شما باعث افزایش ریسک در بازار بورس می شود. گاهی ممکن است درگیر احساسات خود شوید و این حس می‌تواند ترس از ضرر باشد و شما را به علت ترس از ضرر از سرمایه گذاری در بورس عقب بیندازد. بهتر است عاشق سهام خود نشوید و در زمان مناسب سهم خود را بفروشید و وابستگی به سهم های خود نداشته باشید.

یکی از دلایلی که باعث می شود افراد ریسک بالایی را در بازار بورس تجربه کنند و در نهایت دچار زیان شوند، وابستگی به سهام های خود است. آنها نسبت به سهام خریداری شده خود متعصب هستند که این عامل بزرگترین عامل برای افزایش ریسک ها است. اگر بتوانید خود را در این مواقع کنترل کنید و به جای تصمیم احساسی، منطقی عمل کنید، دچار این گونه ریسک ها در بورس نمی شوید.

ریسک بازار

ریسک بازار یکی از ریسک های سرمایه گذاری در بورس است .همانطور که می دانید بازار بورس دارای چندین هزار سرمایه گذار است. در واقع تصمیم این سرمایه گذاران است که قیمت یک سهم را افزایش و یا کاهش دهند. یک سهم در بازار بورس هر چقدر هم که خوب و عالی باشد، زمانی که تعداد زیادی از سرمایه گذاران تصمیم به فروش آن بگیرند، آن سهم افت می کند.

در نتیجه سهم با کمبود تقاضا مواجه می شود و قیمت آن کاهش پیدا می کند. حال بر عکس این قضیه هم وجود دارد. سهمی که دارای تقاضای زیادی باشد، هر چقدر هم که معمولی و عادی باشد، اگر با افزایش تقاضا رو به رو شود، قیمت آن سهم بالا می رود. در واقع این نوسانات قیمت که در بازار وجود دارد باعث می شود ریسک سرمایه گذاری در بورس بالاتر برود.

البته این موضوع را هم باید بدانید که ماهیت بازار بورس نوسانی بودن آن است. در واقع بورس نوسان پذیر است. در نتیجه اگر در مورد سهمی به خوبی تحقیق انواع ریسک در سرمایه گذاری کرده اید و در مورد آن اطمینان دارید، بهتر است گول نوسان های کوتاه مدت و روزانه را نخورید و به صورت بلند مدت به سهم خود نگاه کنید تا سود بسیار بیشتری کنید و دید بهتری نسبت به بازار بورس پیدا کنید.

سخن پایانی

به طور کلی همه ما می دانیم که وجود ریسک در بازارهای مالی و بورسی و … کاملا طبیعی است. حال اگر شما انواع ریسک را بشناسید، می توانید از افزایش ریسک در بازار بورس جلوگیری کنید و سبد خود را به خوبی ببینید و برای آن برنامه ریزی داشته باشید. در واقع یه همین علت است که می گوییم علم و دانش در هر بازاری که به عنوان تخصص به کار برده می شوند، اهمیت دارد.

بسیاری از افراد بدون هیچ گونه تحلیل و اطلاعاتی در مورد بازار بورس وارد آن می شوند و بدون هیچ گونه تحقیقی، سهام شرکتی را خریداری می کنند. با این کار باعث افزایش ریسک در بازار بورس می شوند زیرا کاملا بی منطق تصمیم به خرید می گیرند. این افراد حتی زمان خرید و فروش سهم را هم به خوبی نمی دانند. اگر ندانید که چه زمانی باید خرید و فروش خود را انجام دهید، باز هم باعث افزایش ریسک می شوید.

امیدواریم با مطالعه این مقاله اطلاعات خوب و مفیدی در مورد عواملی که باعث افزایش ریسک در بازار بورس می‌شوند، بدست آورده باشید.

آشنایی با مدیریت ریسک در سرمایه گذاری و انواع آن

برای آشنایی بهتر با مفهوم مدیریت ریسک در سرمایه گذاری؛ فرض کنید می‌خواهیم سرمایه‌گذاری ساده‌ای انجام بدهیم. قصدمان این است که یک ماشین بخریم و با این ماشین در اسنپ کار کنیم. دقت کنید که همین سرمایه‌گذاری ساده هم ریسک‌های خاص خودش را دارد: ممکن است تصادف کنیم و ماشین‌مان آسیب جدی ببیند، ممکن است شرکت اسنپ تعطیل شود، ممکن است ماشین‌مان را بدزدند، ممکن است قیمت بنزین دو برابر شود و ریسک‌های دیگری از این قبیل. نکته اینجاست که با وجود همهٔ این ریسک‌ها، از بازدهی مورد انتظارمان که همان درآمد ناشی از کار در اسنپ است، چشم‌پوشی نمی‌کنیم و همچنان این سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهیم. نکتهٔ دیگر این است که با استفاده از ابزارهایی مانند بیمه ریسک‌های این سرمایه‌گذاری را به حداقل می‌رسانیم.

حال اگر ریسک این سرمایه‌گذاری از حدی فراتر برود، احتمالاً تصمیم می‌گیریم که سراغ این کار نرویم. همچنین اگر فرصت سرمایه‌گذاری دیگری پیش بیاید که ریسک آن در همین حد است و انتظار بازدهی بهتری از آن داریم، ممکن است تصمیم بگیریم که به جای کار در اسنپ، سراغ آن کار برویم.

مفهوم ریسک در بازارهای مالی هم تقریباً همین است و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای سعی می‌کنند سراغ سرمایه‌گذاری‌هایی بروند که ریسک‌شان معقول باشد و با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک، این انواع ریسک در سرمایه گذاری ریسک را هم کنترل می‌کنند.

مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری یعنی چه؟

در بازار سهام، ارتباط مستقیمی بین ریسک و بازده وجود دارد. به‌طور کلی، ریسک بیشتر به معنی انتظار بازدهی بیشتر است. از این لحاظ می‌توان سرمایه‌گذاری را با شرط‌بندی مقایسه کرد: گزینه‌ای که احتمال وقوعش پایین‌تر است، در صورتی که محقق شود جایزه بزرگ‌تری خواهد داشت.

در زبان سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک به فرایندی گفته می‌شود که طی آن ابتدا ریسک‌های مختلف شناسایی و ارزیابی می‌شوند و سپس برای به‌حداقل‌رساندن این ریسک‌ها، استراتژی‌هایی مشخصی در پیش گرفته می‌شود. پس می‌شود گفت مدیریت ریسک ۲ مرحله کلی دارد:

1. شناسایی و ارزیابی ریسک‌های موجود
2. طراحی استراتژی‌های مناسب برای مدیریت و به‌حداقل رساندن ریسک‌ها

صرف ریسک در سرمایه‌گذاری چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم، هر نوع سرمایه‌گذاری با مقدار مشخصی ریسک همراه است و کسی که این ریسک را می‌پذیرد انتظار دارد که پذیرش این ریسک همراه با مقدار مشخصی بازدهی یا سود باشد.

به عنوان مثالی ساده، نرخ سود بانکی در ایران را در نظر بگیرید که چیزی در حدود ۱۸ تا ۲۰درصد است. این سود بدون ریسک است، زیرا پرداخت آن را بانک تضمین کرده است. حال اگر بخواهیم سرمایه‌مان را به جای بانک در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنیم، انتظار داریم که سودمان دست‌کم بیشتر از ۲۰درصد باشد، زیرا ریسک بازار سهام بیشتر از ریسک سپرده‌گذاری در بانک است.

به این سود که سرمایه‌گذار بابت تحمل ریسک انتظار دارد به آن دست پیدا کند، «صرف ریسک» یا «risk premium» می‌گویند. به بیان خیلی ساده، به اختلاف بازده دارایی با بازده سرمایه‌گذاری بدون ریسک، صرف ریسک می‌گویند. مثلاً اگر نرخ سود بدون ریسک ۲۰درصد باشد و ما با پول‌مان در بازار سرمایه سهام خریده باشیم و انتظار سود ۴۰درصدی از این سهام را داشته باشیم، صرف ریسک‌مان ۲۰درصد خواهد بود.

نکته: ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند.

انواع ریسک در سرمایه‌گذاری

به‌طور کلی، در بازارهای مالی ۲ نوع ریسک وجود دارد: ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک.

ریسک سیستماتیک

همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع ریسک کل «سیستم» را تهدید می‌کند که در اینجا سیستم همان نظام اقتصادی است. به زبان خودمانی، ریسک سیستماتیک ریسکی است که کل نظام اقتصادی کشور با آن طرف است و در نتیجه بازار سهام و به‌تبع آن تک‌تک سهام قابل معامله در بازار را تحت تأثیر می‌گذارد.

تورم، تغییرات نرخ بهره، رکود اقتصادی، جنگ و هر رویداد دیگری که اقتصاد کلان را تحت تأثیر بگذارد ریسک سیستماتیک به حساب می‌آید. در بازار سرمایه، این ریسک را نمی‌شود حذف کرد و به آن «ریسک بازار» هم می‌گویند. اما «دارایی‌های امن» مانند طلا گزینه مناسبی برای مدیریت این نوع ریسک به شمار می‌آیند.

نکته: در دوره‌هایی که اقتصاد جهان دچار بحران یا رکود می‌شود، سرمایه‌گذاران به سمت طلا هجوم می‌برند و قیمت جهانی طلا افزایش پیدا می‌کند.

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند

ریسک غیرسیستماتیک

ریسکی است که به یک شرکت یا صنعت منحصر است و کل بازار یا اقتصاد را تهدید نمی‌کند. برای مثال، ممکن است سهام یک شرکت پتروشیمی را بخرید که خوراک و منبع انرژی آن گاز طبیعی است. دست بر قضا در زمستان، هوا بسیار سرد می‌شود و مصرف گاز در کشور بالا می‌رود و به‌ناچار گاز پتروشیمی شما هم قطع می‌شود. دقت کنید که این مشکل مربوط به شرکت‌هایی است که گاز مصرف می‌کنند و شرکت‌های دیگر چنین مشکلی ندارند. این نوع ریسک را ریسک غیرسیستماتیک می‌گوییم.

تغییر تعرفه واردات خودرو، تغییر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تغییر نرخ سوخت شرکت‌های سیمانی، تغییر نرخ بهره مالکانه معادن و تغییرات نرخ ارز نمونه‌هایی از ریسک غیرسیستماتیکند.

نکته: ریسک غیرسیستماتیک را می‌شود با متنوع‌سازی سبد سهام کاهش داد. سبدی که از سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف تشکیل شده باشد، ریسک غیرسیستماتیک بسیار کمی دارد.

روش‌های مدیریت ریسک در سرمایه گذاری

به‌طور کلی می‌شود از ۳ استراتژی برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری استفاده کرد: معامله در جهت روند بازار، متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری و استفاده از حد ضرر.

معامله در جهت روند بازار

این استراتژی را بیشتر تحلیلگران تکنیکال به کار می‌گیرند، ولی استراتژی مناسب و عاقلانه‌ای است. منظور از معامله در جهت روند بازار در بورس ایران هم این است که زمانی برای خرید سهم اقدام کنیم که بورس روند صعودی دارد. در دوره‌های صعودی، اکثر سهام قابل‌معامله در بورس، به دلایل بنیادی و غیربنیادی، روند صعودی دارند و احتمال زیان در این دوره‌ها کمتر است.

متنوع‌سازی سبد

برای تشکیل یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع که ریسک غیرسیستماتیک پایینی داشته باشد، معمولاً باید سراغ سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف برویم و بخشی از سبد را هم به صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های کالایی با پشتوانه طلا اختصاص بدهیم.

در این حالت، ممکن است قیمت چند سهم سبدمان کاهش پیدا کند، ولی افزایش قیمت سهم‌های دیگرمان این زیان را جبران خواهد کرد. صندوق‌های درآمد ثابت هم بخش بدون ریسک سبدمان را تشکیل می‌دهد و می‌توان روی درآمد ماهانه آن حساب کرد.

استفاده از حد ضرر

یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه تعیین حد ضرر است. در این استراتژی، معامله‌گر قیمت مشخصی را به عنوان حد ضرر تعیین می‌کند و اگر قیمت سهامی که خریده زیر حد ضرر برود، سهم را می‌فروشد.

مثلاً فرض کنید سهمی را به قیمت ۱۰۰۰ تومان خریده‌ایم و حد ضرر آن را ۸۵۰ تومان در نظر گرفته‌ایم. اگر قیمت سهم زیر ۸۵۰ تومان برود، حد ضررمان فعال شده است و باید سهم را بفروشیم و از آن خارج شویم. حد ضرر نوعی سپر ایمنی در برابر نوسان‌های بازار سرمایه است و باعث می‌شود ضرر معامله‌گر در یک معامله از حد خاصی فراتر نرود.

مفهوم تعادل در ریسک چیست؟

درست است که بازدهی مناسب با ریسک در سرمایه گذاری همراه است، اما اگر سراغ ریسک‌های عجیب‌وغریب برویم نباید حتماً انتظار بازدهی‌های عجیب‌وغریب داشته باشیم. مثال ساده‌اش بلیت بخت‌آزمایی و قمار است. وقتی پول زیادی را روی گزینه‌ای شرط‌بندی می‌کنیم که احتمال وقوعش زیر یک درصد است، باید ۹۹درصد احتمال بدهیم که پول‌مان را از دست خواهیم داد! در چنین حالتی دیگر صحبت از سرمایه‌گذاری معنایی ندارد و باید از قمار و بخت‌آزمایی صحبت کرد!

تعادل در ریسک به این معناست که باید تلاش کنیم با حداقلی از ریسک، بازدهی معقولی کسب کنیم. مثلا اگر سود بدون ریسک ۲۰درصد است، باید به دنبال گزینه‌های کم‌ریسکی باشیم که انتظار می‌رود سودشان بیشتر از ۲۰درصد باشد.

برای مثال سهمی که نسبت P/E آن عدد چهار است و قرار است مجمع سالانه آن شش ماه دیگر برگزار شود و دو ماه بعد از مجمع سود تقسیمی به حساب سهامداران واریز شود، می‌تواند طی هشت ماه بازدهی ۲۵درصدی ایجاد کند. چنین سهمی را می‌توانیم گزینه‌ای کم‌ریسک با بازدهی مناسب در نظر بگیریم.

سهمی هم که زیان انباشته زیادی دارد و انتظار نمی‌رود به‌زودی روند سودسازی آن تغییر کند و فقط با خبر افزایش سرمایه و شایعه افزایش نرخ محصول قیمتش بالا و پایین می‌رود، ریسک بسیار بالایی دارد و خرید آن حکم قمار را خواهد داشت.

جمع‌بندی

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود ندارد. اما این نکته به آن معنا نیست که برای رسیدن به سود بیشتر باید حتماً ریسک بیشتری متحمل شویم! برای موفقیت در بازار سرمایه باید تلاش کنیم ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌هایمان را بشناسیم و با ابزارهای مناسب سعی کنیم این ریسک را به حداقل برسانیم. انتخاب سهامی که وضعیت بنیادی مناسبی دارند، متنوع‌سازی سبد و تعیین حد ضرر از متداول‌ترین استراتژی‌ها برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری است.

پذیرش ریسک سرمایه گذاری چیست؟

پذیرش ریسک زمانی رخ می‌دهد که شخص حقیقی یا حقوقی درمی‌یابد که پتانسیلِ از بین رفتنِ سرمایه به‌اندازهٔ کافی بزرگ نیست که اجتناب از سرمایه‌گذاری را ضمانت کند. همچنین به‌عنوان “مسئولیت ریسک را به‌عهده گرفتن” شناخته می‌شود. این قضیه یکی از جنبه‌های مدیریت ریسک محسوب می‌شود که در زمینه‌های تجارت و سرمایه‌گذاری معمولاً قابل دسترسی است.

پذیرش ریسک، خطرات کوچک – آنهایی که پتانسیل فاجعه‌آمیز بودن را ندارند و یا اینکه بیش از حد هزینه‌زا نیستند – را این‌طور در نظر می‌گیرد که ارزش پذیرفته شدن را دارند ولی با آگاهی کامل از اینکه در صورت اتفاق افتادن با مشکلات آن مواجه خواهد شد. این مقایسه و به‌نوعی این ارزیابی، یک ابزار ارزشمند در فرآیندهای اولویت‌بندی و بودجه‌بندی به‌حساب می‌آید.

نکات کلیدی :

• پذیرش ریسک یا همان پذیرفتن مسئولیت ریسک، یک استراتژی آگاهانه نسبت به دانستن احتمال وقوع ریسک‌های کوچک یا نادر است بدون برداشتن قدمی برای بیمه کردن، ممانعت و یا اجتناب کردن از آنها.
• پذیرش ریسک براساس این منطق است که توجیحی برای هزینه‌های زیاد اجتناب و یا کاستن آن وجود ندارد، با توجه به اینکه درصد احتمال خطر و یا میزان اثرگذاری آن بسیار کم است.
• بیمه خویش‌فرما نوعی از پذیرش ریسک است. بیمه از طرف دیگر ضرر و زیان را به شخص ثالث منتقل می‌کند.

تشریح پذیرش ریسک

بسیاری از مشاغل از تکنیک‌های مدیریت ریسک در راستای شناسایی، ارزیابی و اولویت‌بندی خطرات با هدف به حداقل رساندن، نظارت و کنترل ضررهای احتمالی استفاده می‌کنند. اکثر تجار و پرسنل مدیریت ریسک متوجه شدند که آنها با خطرات بزرگتر و فراوانی پیشرو هستند که با توجه به منابعی که برای روبرو شدن با این خطرها در دسترس دارند امکان مدیریت، کاستن احتمال خطر و یا اجتناب از آنها وجود ندارد. به این ترتیب آنها مجبور به پیدا کردن یک تعادل بین هزینه‌های احتمالی ایجاد شده از یک خطر شناخته شده و هزینهٔ نادیده گرفتن آن هستند و در غیر این صورت مجبور به کنار آمدن با هر آنچه که رخ می‌دهد می‌شوند. انواع ریسک‌ها شامل عدم قطعیت در بازارهای مالی، شکست خوردن پروژه‌ها، بدهی‌های قانونی ایجاد شده، ریسک‌هایی که با وام (بودجه اعتباری یا قرض گرفته شده) انجام شده، حوادث، رخدادها و بلایای طبیعی، و رقابت بسیار سرسختانه می‌شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازارهای مالی می‌توانید از مطلب آموزشی «بازارهای مالی چیست؟» دیدن نمایید.

به پذیرش ریسک می‌توان به‌عنوان یک بیمهٔ خویش‌فرما نگاه کرد. مسئولیت هرگونه خطراتی که پذیرفته، انتقال داده و یا اجتناب نشده‌اند به‌عهدهٔ خویش است. اکثر نمونه‌های ریسک‌پذیری (مرجع) یک تجارت شامل ضررهای احتمالی نسبتاً کوچکی هستند. اما گاهی اوقات اشخاص ممکن است ریسکی را بپذیرند که چنان فاجعه‌بار باشد که بیمه کردن آن به سبب هزینه‌های زیاد امکان‌پذیر نباشد. علاوه بر این هرگونه ضرر و زیان احتمالی ناشی از ریسکی که تحت پوشش بیمه نباشد و یا هزینه آن بیش از سقف مبلغ بیمه شده باشد، نمونه‌ای از پذیرش ریسک است.

برخی ازگزینه‌های دیگر برای پذیرش خطر

علاوه بر پذیرش ریسک چند رویکرد دیگر برای چگونه رفتار کردن با یک ضرر و زیان احتمالی در مدیریت ریسک وجود دارد، که شامل موارد زیر هستند:

• اجتناب: این شامل تغییر برنامه‌ها در راستای از بین بردن خطر است. این استراتژی برای ریسک‌هایی مناسب است که به‌طور بالقوه می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی در یک تجارت یا پروژه داشته باشند.
• واگذاری یا انتقال: مناسب برای پروژه‌های چندبخشی است. اغلب مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و غالباً شامل بیمه‌ها می‌شوند. همچنین با عنوان “تقسیم کردن ریسک” شناخته می‌شوند که سیاست‌گذاری به صورتی است که ضرر و زیان احتمالی از بیمه‌شونده به بیمه‌کننده منتقل می‌شود.
• کاهش: محدود کردن تأثیر خطر به‌گونه‌ای که در صورت اتفاق، بازیابی آن به‌راحتی انجام شود. این رایج‌ترین رویکرد است. همچنین با عنوان “بهینه‌سازی خطر” یا “تقلیل” شناخته می‌شود.
• بهره‌برداری: برخی از ریسک‌ها خوب هستند به‌عنوان مثال اگر محصولی آنقدر انواع ریسک در سرمایه گذاری پُرطرفدار باشد که پرسنل حاضر از عهده فروش برنیایند، در این مورد می‌توان با اضافه کردن پرسنل جدید برای ادامهٔ فروش آن محصول، از ریسک ایجاد شده بهره‌برداری نمود.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

انواع ریسک های سرمایه‌گذاری بازار

ریسک‌هایی که یک سرمایه‌گذار در خرید و فروش سهام با آن مواجه می‌شود انواع مختلف دارد، که در یک طبقه‌بندی کلی، به دو دسته تقسیم می‌شود:

به گزارش صدای بورس ، ریسک‌هایی که یک سرمایه‌گذار در خرید و فروش سهام با آن مواجه می‌شود انواع مختلف دارد، که در یک طبقه‌بندی کلی، به دو دسته تقسیم می‌شود:

1- ریسک قابل اجتناب (غیر سیستماتیک)
2- ریسک غیرقابل اجتناب (سیستماتیک)

1- ریسک قابل اجتناب (غیر سیستماتیک):
همان طور که از اسمش پیداست، با دقت و بررسی در فرصت سرمایه‌گذاری پیش رو می‌توانیم این نوع ریسک انواع ریسک در سرمایه گذاری را برای سرمایه خود به حداقل برسانیم و سرمایه خود را جای مطمئن‌تری قرار دهیم. برای مثال فرض کنید شما سهام شرکتی را خریداری کرده‌اید که مدیریت آن ضعیف است، سهام‌داران آن شرکت درست عمل نمی‌کنند، شرکت در رقابت با سایر رقبا موفقیت چندانی به دست نیاورده است، محصولاتش قدیمی شده است، مشتریانش به تدریج کم می‌شوند و.
به نظر می‌رسد می‌توانیم پیش از خرید سهام در مورد بسیاری از موارد فوق آگاه شویم و در دام چنین ریسکی نیفتیم.

2- ریسک غیر قابل اجتناب (سیستماتیک):
کنترل چنین ریسک‌هایی به طور کلی از اختیار سرمایه‌گذار خارج است، هرچند تا اندازه‌ای قابل پیش‌بینی هستند. به عنوان مثال: تغییر نرخ تورم، افزایش یا کاهش نرخ ارز، جریان‌های سیاسی، تصمیمات دولت، و. که این موارد به شیوه مستقیم و غیر مستقیم بر عملکرد شرکت‌ها و میزان درآمد و سودآوری آن‌ها تاثیر گذار است و طبیعتا ارزش سهام آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مهم‌ترین راهکار برای کاهش دادن ریسک غیرقابل اجتناب توجه به ضرب‌المثل: همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد قرار ندهید، می‌باشد. با متنوع‌سازی درست و حساب‌شده سبد سرمایه‌گذاری می‌توان از ریسک غیر قابل اجتناب نیز تا حد قابل توجهی اجتناب کرد.

بخش دوم: ریسک نرخ سود
فرض کنید دو گزینه سرمایه‌گذاری پیش روی شماست:
خرید اوراق مشارکت با نرخ سود ۲۰ درصد
خرید سهام با بازده مورد انتظار ۳۰ درصد

گزینه اول، سرمایه‌گذاری کاملا بدون ریسک با سود پایین‌تر و گزینه دوم سرمایه‌گذاری دارای ریسک همراه با انتظار برای تحقق سود بالاتر می‌باشد. اگر شما فرد ریسک‌پذیری باشید، به سراغ گزینه دوم خواهید رفت، زیرا انتظار دارید بازده بیشتری نصیبتان شود.
در این بین بانک مرکزی تصمیمات جدیدی اتخاذ می‌کند و نرخ سود اوراق مشارکت از ۲۰ به ۳۰ درصد افزایش می‌یابد! حال فرد دیگری با خرید اوراق مشارکت بدون متحمل شدن حتی کوچکترین ریسکی بازدهی را به دست خواهد آورد که شما با قبول ریسک نسبتا زیادی انتظار دارید (!) محقق شود.
در این حالت شما در واقع با ریسک جدیدی مواجه خواهید شد، که "ریسک نرخ سود" نامیده می‌شود.

بخش سوم: ریسک تورم
فرض کنید نرخ تورم سالیانه ۱۵ درصد است و شما سهامی را خریداری کرده‌اید که انتظار دارید در پایان سال حداقل ۴۰ درصد بازدهی داشته باشد. با توجه به این میزان نرخ تورم، بازدهی ۴۰ درصدی، مطلوبیت دارد، چون حداقل ۲۵ درصد بیشتر از نرخ تورم است.
حال اگر به هر دلیلی، نرخ تورم سالیانه از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش یابد، طبیعتا ممکن است دیگر بازدهی ۴۰ درصدی، آن هم برای یک سرمایه‌گذاری با ریسک مثل خرید سهام، مطلوب نباشد. چون حتی به فرض تحقق ۴۰ درصد بازدهی مورد انتظار، قیمت‌ها آنقدر افزایش یافته است که دیگر این میزان بازدهی، آن هم برای یک سرمایه‌گذاری دارای ریسک جذاب نیست.به ریسک ناشی از افزایش نرخ تورم، ریسک تورم گفته می‌شود.

انواع ریسک
بخش چهارم: ریسک مالی
فرض کنید شما سهام شرکتی را خریداری کرده‌اید که مبلغ زیادی وام از بانک دریافت کرده است و باید اصل و سود وام دریافتی را در یک دوره مشخص بازگرداند. این بدان معناست که با تعهدات زیادی مواجه خواهد بود.
از آنجایی که خرید سهام یک شرکت به معنای این است که شما مالک بخشی از آن شرکت شده‌اید، در نتیجه نسبت به زمانی که سهام یک شرکت غیر مقروض را خریداری کرده باشید، در ریسک بالاتری قرار خواهید داشت.
ریسک مالی گونه‌ای از ریسک است، که در اثر افزایش بدهی در شرکت، به سهام‌داران تحمیل می‌شود.

بخش پنجم: ریسک نقدشوندگی
همان طور که می‌دانید، یکی از ویژگی‌های مهم یک دارایی خوب این است که به سرعت به پول نقد تبدیل شود.
فرض کنید در گذشته، سهام شرکتی را به امید کسب منفعت خریداری کرده‌اید اما در حال حاضر به پول نقد نیاز دارید. در این زمان به علت عملکرد نا مناسب شرکت، برای این سهام در بازار سرمایه خریداری _که به سرعت آن را بخرد_ وجود ندارد. در این صورت شما با ریسکی به نام ریسک نقد شوندگی مواجه خواهید شد.
البته به دلیل ویژگی ذاتی بازار سرمایه و اوراقی از جمله سهام، شما در اغلب اوقات می‌توانید با قیمت اندکی پایین‌تر سهام خود را بفروشید ولی ممکن است این موضوع مطلوب شما نباشد. می‌توان گفت ریسک نقد شوندگی در بازار سرمایه از بسیاری از شیوه‌های سرمایه‌گذاری پایین‌تر است.

مدیریت سرمایه گذاری و ریسک چیست ؟

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود.

مدیریت سرمایه امری کاملا شخصی است. با توجه به شخصیت، روحیات و اهداف شما می‌تواند متفاوت باشد.

سن شما، میزان سرمایه شما، تعیین اهداف و زمان رسیدن به اهدافی که برای خود مشخص می‌کنید، همگی در تعیین استراتژی مدیریت سرمایه نقش دارد.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و… باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است.

ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.انواع ریسک در سرمایه گذاری

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

2. تعدادی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند.

3. سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

خلاصه مقاله

در نهایت به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود که ابتدا با توجه به شرایط خود، میزان ریسک‌پذیری، سواد مالی، سرمایه اولیه و درآمد، استراتژی خود را مشخص کنند و سپس یک سبد سرمایه‌گذاری مناسب تشکیل دهند.

این سهم‌ها می‌توانند با توجه به دیدگاه سرمایه‌گذار و اهداف آن‌ها متفاوت از هم باشند.